yī yùn wú chōng qīng qiū chóng
依韵吴冲卿秋虫 🔈

朝代:宋 (sòng)    作者: 梅尧臣 (méi yáo chén)

梧桐叶未老,露滴玉井牀。
秋虫如里胥,促织何苦忙。
苒苒机上丝,入夜为鼠伤。
织妇中夕起,投梭重徊徨。
那闻草根声,膏入然肝肠。
天子固明圣,措意如陶唐。
下民唯力穑,不见田畴荒。
岂知裒敛人,督责务健强。
所以机中女,心鬭日月光。
年年租税在,聒耳信已常。
哀哉四海人,无不由此戕。
吴侯当厅时,静坐爱初凉。
方将同佳人,欢乐举杯觞。
繁鸣杂螇螰,感怆情不皇。
况蒙朝家恩,兄弟登俊良。
意虑宜恤物,以慰衆所望。
今者秋虫篇,不异七月章。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

wú tóng yè wèi lǎo , lù dī yù jǐng chuáng 。
qiū chóng rú lǐ xū , cù zhī hé kǔ máng 。
rǎn rǎn jī shàng sī , rù yè wèi shǔ shāng 。
zhī fù zhōng xī qǐ , tóu suō chóng huái huáng 。
nà wén cǎo gēn shēng , gāo rù rán gān cháng 。
tiān zǐ gù míng shèng , cuò yì rú táo táng 。
xià mín wéi lì sè , bù jiàn tián chóu huāng 。
qǐ zhī póu liǎn rén , dū zé wù jiàn qiáng 。
suǒ yǐ jī zhōng nǚ , xīn dòu rì yuè guāng 。
nián nián zū shuì zài , guō ěr xìn yǐ cháng 。
āi zāi sì hǎi rén , wú bù yóu cǐ qiāng 。
wú hóu dāng tīng shí , jìng zuò ài chū liáng 。
fāng jiāng tóng jiā rén , huān lè jǔ bēi shāng 。
fán míng zá xī lù , gǎn chuàng qíng bù huáng 。
kuàng méng cháo jiā ēn , xiōng dì dēng jùn liáng 。
yì lǜ yí xù wù , yǐ wèi chóng suǒ wàng 。
jīn zhě qiū chóng piān , bù yì qī yuè zhāng 。

依韻吳沖卿秋蟲

—— 梅堯臣

梧桐葉未老,露滴玉井牀。
秋蟲如里胥,促織何苦忙。
苒苒機上絲,入夜爲鼠傷。
織婦中夕起,投梭重徊徨。
那聞草根聲,膏入然肝腸。
天子固明聖,措意如陶唐。
下民唯力穡,不見田疇荒。
豈知裒斂人,督責務健强。
所以機中女,心鬭日月光。
年年租稅在,聒耳信已常。
哀哉四海人,無不由此戕。
吳侯當廳時,靜坐愛初凉。
方將同佳人,歡樂舉杯觴。
繁鳴雜螇螰,感愴情不皇。
况蒙朝家恩,兄弟登俊良。
意慮宜恤物,以慰衆所望。
今者秋蟲篇,不異七月章。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

wú tóng yè wèi lǎo , lù dī yù jǐng chuáng 。
qiū chóng rú lǐ xū , cù zhī hé kǔ máng 。
rǎn rǎn jī shàng sī , rù yè wèi shǔ shāng 。
zhī fù zhōng xī qǐ , tóu suō chóng huái huáng 。
nà wén cǎo gēn shēng , gāo rù rán gān cháng 。
tiān zǐ gù míng shèng , cuò yì rú táo táng 。
xià mín wéi lì sè , bù jiàn tián chóu huāng 。
qǐ zhī póu liǎn rén , dū zé wù jiàn qiáng 。
suǒ yǐ jī zhōng nǚ , xīn dòu rì yuè guāng 。
nián nián zū shuì zài , guō ěr xìn yǐ cháng 。
āi zāi sì hǎi rén , wú bù yóu cǐ qiāng 。
wú hóu dāng tīng shí , jìng zuò ài chū liáng 。
fāng jiāng tóng jiā rén , huān lè jǔ bēi shāng 。
fán míng zá xī lù , gǎn chuàng qíng bù huáng 。
kuàng méng cháo jiā ēn , xiōng dì dēng jùn liáng 。
yì lǜ yí xù wù , yǐ wèi chóng suǒ wàng 。
jīn zhě qiū chóng piān , bù yì qī yuè zhāng 。

  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:
梧桐树叶还未凋零,露水滴落在玉井牀上。秋虫声音如同里胥一般,忙碌着织机。啊,促织为何如此辛苦匆忙。丝线交织成密密的布,到了夜晚却被老鼠咬破。织妇夜晚起来,心情犹豫不决,投掷着梭子。她听不到草根的声音,只感到自己的肝肠都在燃烧。

天子的确明智圣明,对国家政务进行谨慎的考虑,如同古代陶唐时期的统治者一样。而下属的百姓只能用尽力气耕种,却见不到田地的荒芜。

岂知其中还有一些贪婪之徒,搜刮百姓的财富,加重督责使人们的负担更加沉重。织布女子在机器里,内心争斗着,好像争夺着日月的光辉。

每年的秋天,租税依然存在,喧闹声持续不断,悲哀啊,四方百姓无一幸免于此压榨。

吴侯坐在厅中,宁静地享受初凉。本来可以与佳人一同欢乐举杯,可是心中感慨和悲伤交织,情绪不稳定。

何况他们还得到朝廷的恩宠,兄弟都登上了高官厚禄。考虑到百姓的苦难,应当体察民情,以慰众人的期望。

现在的秋虫声响,与七月的虫鸣没有什么不同。

全文

总结:

本文描写了秋天的景象,一位织布女子在织机前辛苦劳作,然而她的内心却充满忧虑和矛盾。作者通过描写女子的辛劳与思虑,抒发了对社会现状的不满和对百姓遭遇的同情。同时,还反映了当时统治者的政策和百姓的困境,以及对吴侯的称颂和对朝廷政治的不满。全文表达了对社会不公的愤慨与忧虑。

赏析:: 诗人梅尧臣以秋天的景象和蚕织的情景为背景,抒发了对社会现状和人民苦难的思考。诗中以梧桐叶未老、露滴玉井牀的景象开篇,寓意秋天尚未老去,暗示事物还未枯衰。接着以秋虫为比喻,抒发人们为生计奔忙、受抑制的辛酸之感。通过描写织女的辛勤劳作,表现了人们辛劳努力的形象,以及人们对于现实的无奈和呐喊。诗末表现了对社会现状的思索,呼吁宽恕与关怀,以期望缓解人民的困苦。
标签: 写景、抒情、社会思悟

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者梅尧臣介绍:🔈

本卷作于皇佑五年(一○五三),是年秋作者丧母,解监永济仓官,扶榇归宣城守制。《宛陵文集》自《和吴冲卿元会》始,原编卷一七;自《依韵和原甫省中松石画壁》始,原编卷一八;自《韩子华遗冰》始,原编卷三九;自《宁陵阻风雨寄都下亲旧》始,原编卷四○。 查看更多>>

梅尧臣的诗:

梅尧臣的词:

相关诗词:

依韵和吴冲卿新葺南斋 (yī yùn hé wú chōng qīng xīn qì nán zhāi)

朝代:宋    作者: 梅尧臣

移病新秋厌直庐,自将僮仆治前除。
已栽楚客江边草,不学严陵濑上鱼。
红穗拂栏何蒨粲,绿丛无水亦萧疎。
从今有月君须饮,况与朋亲共舍居。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

次韵和吴侍郎任宗伯贰卿冲卿领天官南局皆世职有感 (cì yùn hé wú shì láng rèn zōng bǎi èr qīng chōng qīng lǐng tiān guān nán jú jiē shì zhí yǒu gǎn)

朝代:宋    作者: 宋庠

斗宫分局敞星闱,伯仲登贤士论归。
奕世弓裘方善续,先春跗萼更相依。
孤鸿暂作云衢骋,三凤行看帝阁飞。
戚苑好书余庆事,一门仙橐映朝衣。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

次韵和吴冲卿秋意四首 扫枣好草倒 (cì yùn hé wú chōng qīng qiū yì sì shǒu sǎo zǎo hǎo cǎo dǎo)

朝代:宋    作者: 司马光

槐花满庭除,籍籍不可扫。
稍疏召平瓜,渐熟王阳枣。
失时团扇弃,新进袷衣好。
日暮益愁思,寒螿起幽草。
忽闻秋兴篇,叹赏几绝倒。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

次韵和吴冲卿秋意四首 窥梨卑枝垂 (cì yùn hé wú chōng qīng qiū yì sì shǒu kuī lí bēi zhī chuí)

朝代:宋    作者: 司马光

端居倦烦暑,园圃久不窥。
雨余秋气新,红叶生紫棃。
形骸得萧散,不知环堵卑。
何能效流俗,把酒须菊枝。
登高已可醉,四野青云垂。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

次韵和吴侍郎和冲卿寄来诗二首 其一 (cì yùn hé wú shì láng hé chōng qīng jì lái shī èr shǒu qí yī)

朝代:宋    作者: 宋庠

解郡西归疾有痊,洛台分籍养高贤。
逍遥莫道无推重,云外传呼拜表天。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

次韵和吴侍郎和冲卿寄来诗二首 其二 (cì yùn hé wú shì láng hé chōng qīng jì lái shī èr shǒu qí èr)

朝代:宋    作者: 宋庠

暂息尘机不为年,高风聊借九区传。
周聃汉朔谁能测,且作清时吏隠仙。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

抒情 哲思

秋日登吴公台上寺远眺寺即陈将吴明彻战场 (qiū rì dēng wú gōng tái shàng sì yuǎn tiào sì jí chén jiāng wú míng chè zhàn chǎng)

朝代:唐    作者: 刘长卿

古台摇落後,秋日望乡心。
野寺人来少,云峰水隔深。
夕阳依旧垒,寒磬满空林。
惆怅南朝事,长江独至今。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

依韵酬吴春卿二首 松 (yī yùn chóu wú chūn qīng èr shǒu sōng)

朝代:宋    作者: 范仲淹

亭亭百尺栋梁身,寂寞云根与涧滨。
寒冒雪霜宁是病,静期风月不须春。
萧萧远韵和於乐,密密清阴意在人。
高节直心时勿伐,千秋为石乃知神。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

依韵和秋夜对月 (yī yùn hé qiū yè duì yuè)

朝代:宋    作者: 梅尧臣

陈王苑里望空虚,吴客风前忆具区。
横阁渐看河影转,绕枝还见鹊惊无。
虫催织妇机成素,露逼鲛人泪作珠。
才比陶潜无用处,纱巾时任酒沾濡。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。

高士咏 冲虚真人 (gāo shì yǒng chōng xū zhēn rén)

朝代:唐    作者: 吴筠

冲虚冥至理,体道自玄通。
不受子阳禄,但饮壶丘宗。
泠然竟何依,挠挑游大空。
未知风乘我,为是我乘风。

平平仄仄仄,仄仄仄仄平。
平平○仄平,仄仄平仄平。
仄仄平仄平,仄仄平仄平。
仄仄○仄仄,平平○平平。
仄○仄平平,○仄平平平。
平仄仄平仄,仄仄○平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄平平仄平,仄仄仄仄平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄平,平仄平仄平。
平平○平平,仄仄仄平平。
平○平平平,平仄仄平平。
平平仄?仄,仄仄平仄平。
仄平平平平,平仄平仄平。
仄○平仄仄,仄仄仄仄仄。
平仄平平平,仄仄仄仄平。