xīn yuè fǔ xùn xī gǎn wéi zhèng zhī nán zhōng yě
新乐府 驯犀 感为政之难终也 🔈

朝代:唐 (táng)    作者: 白居易 (bái jū yì)

驯犀驯犀通天犀,躯貌骇人角骇鸡。
海蛮闻有明天子,驱犀乘传来万里。
一朝得谒大明宫,欢呼拜舞自论功。
五年驯养始堪献,六译语言方得通。
上嘉人兽俱来远,蛮馆四方犀入苑。
秣以瑶刍鏁以金,故乡迢遰君门深。
海鸟不知钟鼓乐,池鱼空结江湖心。
驯犀生处南方热,秋无白露冬无雪。
一入上林三四年,又逢今岁苦寒月。
饮冰卧霰苦蜷局,角骨冻伤鳞甲蹜。
驯犀死,蛮儿啼,向阙再拜颜色低。
奏乞生归本国去,恐身冻死似驯犀。
君不见建中初,驯象生还放林邑。
君不见贞元年末,驯犀冻死蛮儿泣。
所嗟建中异贞元,象生犀死何足言。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

xùn xī xùn xī tōng tiān xī , qū mào hài rén jiǎo hài jī 。
hǎi mán wén yǒu míng tiān zǐ , qū xī chéng chuán lái wàn lǐ 。
yī cháo dé yè dà míng gōng , huān hū bài wǔ zì lùn gōng 。
wǔ nián xùn yǎng shǐ kān xiàn , liù yì yǔ yán fāng dé tōng 。
shàng jiā rén shòu jù lái yuǎn , mán guǎn sì fāng xī rù yuàn 。
mò yǐ yáo chú suǒ yǐ jīn , gù xiāng tiáo dì jūn mén shēn 。
hǎi niǎo bù zhī zhōng gǔ yuè , chí yú kōng jié jiāng hú xīn 。
xùn xī shēng chù nán fāng rè , qiū wú bái lù dōng wú xuě 。
yī rù shàng lín sān sì nián , yòu féng jīn suì kǔ hán yuè 。
yǐn bīng wò xiàn kǔ quán jú , jiǎo gǔ dòng shāng lín jiǎ sù 。
xùn xī sǐ , mán ér tí , xiàng quē zài bài yán sè dī 。
zòu qǐ shēng guī běn guó qù , kǒng shēn dòng sǐ sì xùn xī 。
jūn bù jiàn jiàn zhōng chū , xùn xiàng shēng huán fàng lín yì 。
jūn bù jiàn zhēn yuán nián mò , xùn xī dòng sǐ mán ér qì 。
suǒ jiē jiàn zhōng yì zhēn yuán , xiàng shēng xī sǐ hé zú yán 。

新樂府 馴犀 感爲政之難終也

—— 白居易

馴犀馴犀通天犀,軀貌駭人角駭雞。
海蠻聞有明天子,驅犀乘傳來萬里。
一朝得謁大明宮,歡呼拜舞自論功。
五年馴養始堪獻,六譯語言方得通。
上嘉人獸俱來遠,蠻館四方犀入苑。
秣以瑤芻鏁以金,故鄉迢遰君門深。
海鳥不知鐘鼓樂,池魚空結江湖心。
馴犀生處南方熱,秋無白露冬無雪。
一入上林三四年,又逢今歲苦寒月。
飲冰臥霰苦踡跼,角骨凍傷鱗甲蹜。
馴犀死,蠻兒啼,向闕再拜顏色低。
奏乞生歸本國去,恐身凍死似馴犀。
君不見建中初,馴象生還放林邑。
君不見貞元年末,馴犀凍死蠻兒泣。
所嗟建中異貞元,象生犀死何足言。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

xùn xī xùn xī tōng tiān xī , qū mào hài rén jiǎo hài jī 。
hǎi mán wén yǒu míng tiān zǐ , qū xī chéng chuán lái wàn lǐ 。
yī cháo dé yè dà míng gōng , huān hū bài wǔ zì lùn gōng 。
wǔ nián xùn yǎng shǐ kān xiàn , liù yì yǔ yán fāng dé tōng 。
shàng jiā rén shòu jù lái yuǎn , mán guǎn sì fāng xī rù yuàn 。
mò yǐ yáo chú suǒ yǐ jīn , gù xiāng tiáo dì jūn mén shēn 。
hǎi niǎo bù zhī zhōng gǔ yuè , chí yú kōng jié jiāng hú xīn 。
xùn xī shēng chù nán fāng rè , qiū wú bái lù dōng wú xuě 。
yī rù shàng lín sān sì nián , yòu féng jīn suì kǔ hán yuè 。
yǐn bīng wò xiàn kǔ quán jú , jiǎo gǔ dòng shāng lín jiǎ sù 。
xùn xī sǐ , mán ér tí , xiàng quē zài bài yán sè dī 。
zòu qǐ shēng guī běn guó qù , kǒng shēn dòng sǐ sì xùn xī 。
jūn bù jiàn jiàn zhōng chū , xùn xiàng shēng huán fàng lín yì 。
jūn bù jiàn zhēn yuán nián mò , xùn xī dòng sǐ mán ér qì 。
suǒ jiē jiàn zhōng yì zhēn yuán , xiàng shēng xī sǐ hé zú yán 。

繁体原文 收起原文 韵律对照 收起韵律 注音对照 收起注音
  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:
驯养的犀牛顺从服从,它的身体外貌令人惊骇,角更是惊人的如鸡冠一般。

海外蛮族听闻有明朝的天子,驱使犀牛乘船传送过万里之遥。

终于有一天得以参觐大明宫,欢呼雀跃,跪拜舞蹈,为自己的功劳而自豪。

经过五年的驯养才能够献上,经过六次翻译才能言语相通。

上层贵族和珍稀的动物都从远方而来,海外蛮族的馆舍四面环绕,犀牛被引入宫苑之中。

给它喂以珍贵的瑶草,拴以黄金,它的故乡遥远,却能深深地跻身于君王的门阀之中。

它不知道宫廷钟鼓的乐声,它所在的池塘里的鱼儿,空然结成江湖的寂寞。

驯养的犀牛生活在南方的炎热之地,秋天没有白露,冬天没有雪花。

进入上林苑已有三四年,又碰巧遭遇了这寒冷的月份。

饮冰受霜雪的煎熬,角骨冻伤,甲片裂裂。

驯养的犀牛死去,蛮族的孩子们啼哭不止,再次向皇帝行拜,表达自己的悲伤。

请求让它生回本国去,恐怕会在寒冷中冻死,就像驯养的犀牛一样。

君王难道不知道,建中初年,驯养的大象生还归来释放在临林邑。

君王难道不知道,贞元年末,驯养的犀牛冻死,蛮族的孩子们哭泣不已。

所叹息的是,建中年间与贞元年间的异同,象被驯养而犀却死去,这是何等的可怜。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者白居易介绍:🔈

白居易,字乐天,下邽人。贞元中,擢进士第,补校书郎。元和初,对制策,入等,调盩厔尉、集贤校理,寻召爲翰林学士、左拾遗,拜赞善大夫。以言事贬江州司马,徙忠州刺史。穆宗初,徵爲主客郎中、知制诰,复乞外,历杭、苏二州刺史。文宗立,以秘书监召,迁刑部侍郎。俄移病,除太子宾客分司东都,拜河南尹。开成初,起爲同州刺史,不拜,改太子少傅。会昌初,以刑部尚书致仕。卒赠尚书右仆射,諡曰文。自号醉吟先生,亦称香山居士。与同年元稹酬咏,号元白;与刘禹锡酬咏,号刘白。《长庆集》诗二十卷,後集诗十七卷,别集补遗二卷,今编诗三十九卷。 白居易字乐... 查看更多>>

白居易的诗:

相关诗词:

和李校书新题乐府十二首 驯犀 (hé lǐ xiào shū xīn tí yuè fǔ shí èr shǒu xùn xī)

朝代:唐    作者: 元稹

建中之初放驯象,远归林邑近交广。
兽返深山鸟构巢,鹰鵰鹞鹘无羁鞅。
贞元之岁贡驯犀,上林置圈官司养。
玉盆金栈非不珍,虎噉狴牢鱼食网。
渡江之橘踰汶貉,反时易性安能长。
腊月北风霜雪深,蜷局鳞身遂长往。
行地无疆费传驿,通天异物罹幽枉。
乃知养兽如养人,不必人人自敦奖。
不扰则得之於理,不夺有以多於赏。
脱衣推食衣食之,不若男耕女令纺。
尧民不自知有尧,但见安闲聊击壤。
前观驯象後驯犀,理国其如指诸掌。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

宋素臣惜别诗帖 (sòng sù chén xī bié shī tiē)

朝代:宋    作者: 岳珂

桂州之帅,予莫知其为谁也。
盍簪得朋,其必有以称此诗也。
黄卷之苦心,意其乐之真足以忘疲也。
若夫屈伸则有时也,而岂以是为富贵之资也。
得路之终期,予固未免犹置夫疑也。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

补乐府十篇 帝有虞氏之乐歌 (bǔ yuè fǔ shí piān dì yǒu yú shì zhī yuè gē)

朝代:宋    作者: 曹勋

草木繁芜兮阴雨膏之,百谷丰衍兮寒暑成之。
万物护理兮元凯驯之,顾否德之弗类兮敢不允躬以承之。
庶揖让以敉宁兮传诸罔极,世不乏圣兮惟皇与直。
俾帝尧之至公兮,终维斗之不忒。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

新乐府 骠国乐 欲王化之先迩後远也 (xīn yuè fǔ piào guó yuè yù wáng huà zhī xiān ěr hòu yuǎn yě)

朝代:唐    作者: 白居易

骠国乐,骠国乐,出自大海西南角。
雍羌之子舒难陀,来献南音奉正朔。
德宗立仗御紫庭,黈纩不塞为尔听。
玉螺一吹椎髻耸,铜鼓一击文身踊。
珠缨炫转星宿摇,花鬘斗薮龙蛇动。
曲终王子啓圣人,臣父愿为唐外臣。
左右欢呼何翕习,至尊德广之所及。
须臾百辟诣合门,俯伏拜表贺至尊。
伏见骠人献新乐,请书国史传子孙。
时有击壤老农父,暗测君心闲独语。
闻君政化甚圣明,欲感人心致太平。
感人在近不在远,太平由实非由声。
观身理国国可济,君如心兮民如体。
体生疾苦心憯凄,民得和平君恺悌。
贞元之民若未安,骠乐虽闻君不欢。
贞元之民苟无病,骠乐不来君亦圣。
骠乐骠乐徒喧喧,不如闻此刍荛言。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

动物

新乐府 华原磬 刺乐工非其人也 (xīn yuè fǔ huá yuán qìng cì yuè gōng fēi qí rén yě)

朝代:唐    作者: 白居易

华原磬,华原磬,古人不听今人听。
泗滨石,泗滨石,今人不击古人击。
今人古人何不同?用之舍之由乐工。
乐工虽在耳如壁,不分清浊即为聋。
棃园弟子调律吕,知有新声不如古。
古称浮磬出泗滨,立辨致死声感人。
宫悬一听华原石,君心遂忘封疆臣。
果然胡寇从燕起,武臣少肯封疆死。
始知乐与时政通,岂听铿锵而已矣。
磬襄入海去不归,长安市儿为乐师。
华原磬与泗滨石,清浊两声谁得知。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

晁之道促装帖赞 (cháo zhī dào cù zhuāng tiē zàn)

朝代:宋    作者: 岳珂

仕以行义,有时乎为贫也。
兄弟之间,情事贵乎真也。
公起异科,事不患不伸也。
囊封叩阍,因以警夫君也。
忠既弗售,反以痼终身也。
扶持之难,曷敢尤夫人也。
今观斯帖,凛乎其若存也。
於虖文元,有以教子孙也。
德之不孤,吾知必有邻也。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

送杜少卿起萃知遂宁府以高名千古重如山为韵七首 其七 (sòng dù shǎo qīng qǐ cuì zhī suì níng fǔ yǐ gāo míng qiān gǔ chóng rú shān wèi yùn qī shǒu qí qī)

朝代:宋    作者: 韩元吉

征帆转吴楚,涉江指岷山。
富贵归故乡,昔人以为难。
大府固可乐,高风亦难攀。
岂必待政成,甘泉行赐环。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

焦君以锦鸡为赠文彩可爱性复驯狎终日为家猫所困因遂挈还仍嗣短句 (jiāo jūn yǐ jǐn jī wèi zèng wén cǎi kě ài xìng fù xùn xiá zhōng rì wèi jiā māo suǒ kùn yīn suì qiè huán réng sì duǎn jù)

朝代:宋    作者: 张舜民

鲁恭感物性能驯,因把华虫赠里仁。
虽有文章堪悦目,却无言语解谋身。
只愁猫犬常窥汝,胡不山林远避人。
好在旧笼还旧主,便当归放涧之滨。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

春日寓感 (chūn rì yù gǎn)

朝代:唐    作者: 王延彬

两衙前後讼堂清,软锦披袍拥鼻行。
雨後绿苔侵履迹,春深红杏锁莺声。
因携久酝松醪酒,自煮新抽竹笋羹。
也解为诗也为政,侬家何似谢宣城。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

新乐府 太行路 借夫妇以讽君臣之不终也 (xīn yuè fǔ tài háng lù jiè fū fù yǐ fěng jūn chén zhī bù zhōng yě)

朝代:唐    作者: 白居易

太行之路能摧车,若比人心是坦途。
巫峡之水能覆舟,若比人心是安流。
人心好恶苦不常,好生毛羽恶生疮。
与君结发未五载,岂期牛女为参商。
古称色衰相弃背,当时美人犹怨悔。
何况如今鸾镜中,妾颜未改君心改。
为君熏衣裳,君闻兰麝不馨香。
为君盛容饰,君看金翠无颜色。
行路难,难重陈。
人生莫作妇人身,百年苦乐由他人。
行路难,难於山,险於水。
不独人间夫与妻,近代君臣亦如此。
君不见左纳言,右纳史,朝承恩,暮赐死。
行路难,不在水,不在山,只在人情反覆间。

平平平平平平平,平仄仄平仄仄平。
仄平○仄平平仄,○平○○平仄仄。
仄平仄仄仄平平,平平仄仄仄○平。
仄平平仄仄平○,仄仄仄平平仄平。
仄平平仄平平仄,平仄仄平平仄仄。
仄仄平平仄仄平,仄平平仄平平○。
仄仄仄平平仄仄,平平○仄平平平。
平平平仄平平仄,平平仄仄平平仄。
仄仄仄平○仄平,仄平平仄仄平仄。
仄平仄仄仄平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平仄,平平平,仄仄仄仄平仄平。
仄仄平平仄仄仄,仄平仄仄仄平平。
平仄仄仄○平,平仄平平仄平仄。
平仄仄平平平仄,平平仄仄平平仄。
仄平仄○仄平平,仄平平仄平仄平。

古文观止 送别 抒怀 序文