shī shǐ yín
诗史吟 🔈

朝代:宋 (sòng)    作者: 邵雍 (shào yōng)

史笔善记事,长于炫其文。
文胜则实丧,徒憎口云云。
诗史善记事,长于造其真。
真胜则华去,非如目纷纷。
天下非一事,天下非一人。
天下非一物,天下非一身。
皇王帝伯时,其人长如存。
百千万亿年,其事长如新。
可以辨庶政,可以齐黎民。
可以述祖考,可以训子孙。
可以尊万乘,可以严三军。
可以进讽谏,可以扬功勳。
可以移风俗,可以厚人伦。
可以美教化,可以和踈亲。
可以正夫妇,可以明君臣。
可以赞天地,可以感鬼神。
规人何切切,诲人何谆谆。
送人何恋恋,赠人何懃懃。
无岁无嘉节,无月无嘉辰。
无时无嘉景,无日无嘉宾。
樽中有美禄,坐上无妖氛。
胸中有美物,心上无埃尘。
忍不用大笔,书字如车轮。
三千有余首,布为天下春。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

shǐ bǐ shàn jì shì , cháng yú xuàn qí wén 。
wén shèng zé shí sàng , tú zēng kǒu yún yún 。
shī shǐ shàn jì shì , cháng yú zào qí zhēn 。
zhēn shèng zé huá qù , fēi rú mù fēn fēn 。
tiān xià fēi yī shì , tiān xià fēi yī rén 。
tiān xià fēi yī wù , tiān xià fēi yī shēn 。
huáng wáng dì bǎi shí , qí rén cháng rú cún 。
bǎi qiān wàn yì nián , qí shì cháng rú xīn 。
kě yǐ biàn shù zhèng , kě yǐ qí lí mín 。
kě yǐ shù zǔ kǎo , kě yǐ xùn zǐ sūn 。
kě yǐ zūn wàn shèng , kě yǐ yán sān jūn 。
kě yǐ jìn fěng jiàn , kě yǐ yáng gōng xūn 。
kě yǐ yí fēng sú , kě yǐ hòu rén lún 。
kě yǐ měi jiào huà , kě yǐ hé shū qīn 。
kě yǐ zhèng fū fù , kě yǐ míng jūn chén 。
kě yǐ zàn tiān dì , kě yǐ gǎn guǐ shén 。
guī rén hé qiè qiè , huì rén hé zhūn zhūn 。
sòng rén hé liàn liàn , zèng rén hé qín qín 。
wú suì wú jiā jié , wú yuè wú jiā chén 。
wú shí wú jiā jǐng , wú rì wú jiā bīn 。
zūn zhōng yǒu měi lù , zuò shàng wú yāo fēn 。
xiōng zhōng yǒu měi wù , xīn shàng wú āi chén 。
rěn bù yòng dà bǐ , shū zì rú chē lún 。
sān qiān yǒu yú shǒu , bù wèi tiān xià chūn 。

  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:
史书善于记载事实,擅长夸耀其文采。
如果文采胜过实质,只会导致虚妄之词。
诗和历史善于记录事件,擅长创造真实感。
如果真实胜过华丽修饰,不会如同漫天飞舞的尘埃。
天下事情不是一个人可以掌控的,天下事情不是一个人可以承担的。
天下事物不是一个物品可以代表的,天下事物不是一个身体可以涵盖的。
君主、王帝、诸侯时代,这些人长期存在。
百千万亿年过去,这些事件依然崭新。
它可以辨别各种政务,可以使黎民百姓平等。
可以叙述祖先和考古,可以教导子孙后代。
可以尊崇万乘之位,可以严谨统御三军。
可以提出谏言,可以赞扬功勋。
可以改变风俗习惯,可以加强人伦关系。
可以美化教化,可以和睦亲情。
可以正视夫妇关系,可以明晰君臣之道。
可以赞美天地之间,可以感召鬼神之力。
教化人民要有真切的感受,教导人民要有真诚的态度。
送别他人要真挚依依,赠予他人要真心用力。
无论是岁月还是美好的节日,无论是月份还是喜庆的时刻。
无论是时间还是美丽的景色,无论是日子还是尊贵的客人。
酒杯中有美酒佳肴,坐席上没有干扰的氛围。
胸中怀揣美好的品质,心上没有尘埃的污染。
不需要大篇幅的叙述,字句如同车轮般流转。
三千多首诗篇,遍布天下,如同春天的芬芳。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者邵雍介绍:🔈

邵雍(一○一一~一○七七),字尧夫。祖籍范阳(今河北涿州),早年随父移居共城(今河南辉县)苏门山下,筑室苏门山百源上读书,学者称百源先生。与周敦颐、程颐、程颢齐名,以治《易》、先天象数之学着称。仁宗皇佑元年(一○四九)定居洛阳,以教授生徒爲生。嘉佑七年(一○六二),西京留守王拱辰就洛阳天宫寺西天津桥南五代节度使安审琦宅故基建屋三十间,爲雍新居,名安乐窝,因自号安乐先生。仁宗嘉佑及神宗熙宁初,曾两度被荐举,均称疾不赴。富弼、司马光、吕公着等退居洛阳时,恒相从游。熙宁十年卒,年六十七。哲宗元佑中赐谥康节。有《伊川击壤集》二十卷。《宋史》卷四二七有传。 邵雍诗,以张蓉镜,邵渊耀跋明初刻《伊川击壤集》... 查看更多>>

邵雍的诗:

相关诗词:

首尾吟 其六三 (shǒu wěi yín qí liù sān)

朝代:宋    作者: 邵雍

尧夫非是爱吟诗,诗是尧夫代记时。
官职固难称太史,文章却欲学宣尼。
能归岂谢陶元亮,善听何慙锺子期。
德若不孤吾道在,尧夫非是爱吟诗。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

首尾吟 其九七 (shǒu wěi yín qí jiǔ qī)

朝代:宋    作者: 邵雍

尧夫非是爱吟诗,诗是尧夫用畜时。
史籍始终明治乱,经书表里见安危。
庖羲可作三才主,孔子当为万世师。
不止前言与往行,尧夫非是爱吟诗。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

首尾吟 其二九 (shǒu wěi yín qí èr jiǔ)

朝代:宋    作者: 邵雍

尧夫非是爱吟诗,诗是尧夫咏史时。
旷古第成千觉梦,中原都入一枰棋。
唐虞玉帛烟光紫,汤武干戈草色萋。
观古事多今可见,尧夫非是爱吟诗。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

史画吟 (shǐ huà yín)

朝代:宋    作者: 邵雍

史笔善记事,画笔善状物。
状物与记事,二者各得一。
诗史善记意,诗画善状情。
状情与记意,二者皆能精。
状情不状物,记意不记事。
形容出造化,想像成天地。
体用自此分,鬼神无敢异。
诗者岂于此,史画而已矣。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

评诗 (píng shī)

朝代:宋    作者: 史弥宁

筹量节物细评诗,诗要天然莫强为。
蛩韵酸寒东野句,鶑吟富贵小山词。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

题罗御史诗 (tí luó yù shǐ shī)

朝代:宋    作者: 牟巘

谏草诗篇好护持,又吟蜀井竹西诗。
携将高节堂前去,题作云苍也更奇。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

登诗史堂观少陵画像 (dēng shī shǐ táng guān shǎo líng huà xiàng)

朝代:宋    作者: 王十朋

万丈光芒笔有神,两眉犹带旧酸辛。
残杯不复随肥马,賸馥端能丐後人。
夔子江头吟处景,杜鹃声里拜时身。
敬瞻遗像观诗史,一酹云安麴米春。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

无诗 (wú shī)

朝代:宋    作者: 史弥宁

合向青林岸幅巾,却来閙里着吟身。
竹君门外私相语,两日无诗羞杀人。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

竹所夜思 (zhú suǒ yè sī)

朝代:宋    作者: 史弥宁

保社荒寒欠主盟,此君却解以诗鸣。
风窗满耳吟秋句,比似侬诗渠更清。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。

坐右吟 (zuò yòu yín)

朝代:宋    作者: 邵雍

万物备于身,直须资养深。
因何为宝监,只被用精金。
酒少如茶饮,诗多似史吟。
顔渊方内乐,天下事难任。

仄仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄仄○,平平仄平平。
平仄仄仄仄,○平仄○平。
平○仄平仄,平○仄平平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平仄平仄仄,平仄平仄平。
平○仄仄平,○平○○平。
仄平仄仄平,○仄○○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄平仄○,仄仄平○平。
仄仄仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平平仄,仄仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄○○○。
仄仄○平仄,仄仄平平平。
仄仄仄平仄,仄仄仄仄平。
平平平仄仄,仄平平○○。
仄平平仄仄,仄平平平平。
平仄平平仄,平仄平平平。
平平平平仄,平仄平平平。
平○仄仄仄,仄仄平平平。
平○仄仄仄,平仄平平平。
仄仄仄仄仄,平仄○平平。
○平仄平仄,仄平平仄平。