tōng pàn guó bó mìng fù jiǎ shān
通判国博命赋假山 🔈
去年水潦百谷死,居民无食食糟秕。
州之饿者数千人,黄岩之民犹倍蓰。
携持老少出城郭,尽撤墙屋无居止。
鬻妻弃子人不售,价例不复论羊豕。
白日市井闻号叫,夜堆廊庑如虫豸。
县官哀怜发赈救,一饭才得一盂尔。
出门未暇充喉咽,已有数十填沟水。
我时过之不忍顾,往往悲咽胸填委。
岂无智虑裨万一,远地不得号君耳。
钱侯作倅忠且仁,悲怜饿殍如亲子。
日开官廪与之食,又令豪右发储峙。
昨日驰书白转运,披陈肝肾献金矢。
更乞兵储二万斛,民之大命方有倚。
侯从新年作假山,自闻民饥不得视。
非无泉石可般乐,人今方瘁何能喜。
愿侯勿遽爱此山,念此膢腊存狐蚁。
天无疫疠五谷熟,生者保聚归田里。
此山之石坚不坚,将与侯德无穷已。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
去年水潦百穀死,居民無食食糟秕。
州之餓者數千人,黄巖之民猶倍蓰。
携持老少出城郭,盡撤牆屋無居止。
鬻妻棄子人不售,價例不復論羊豕。
白日市井聞號叫,夜堆廊廡如蟲豸。
縣官哀憐發賑救,一飯纔得一盂爾。
出門未暇充喉咽,已有數十填溝水。
我時過之不忍顧,往往悲咽胸填委。
豈無智慮裨萬一,遠地不得號君耳。
錢侯作倅忠且仁,悲憐餓殍如親子。
日開官廩與之食,又令豪右發儲峙。
昨日馳書白轉運,披陳肝腎獻金矢。
更乞兵儲二萬斛,民之大命方有倚。
侯從新年作假山,自聞民饑不得視。
非無泉石可般樂,人今方瘁何能喜。
願侯勿遽愛此山,念此膢臘存狐蟻。
天無疫癘五穀熟,生者保聚歸田里。
此山之石堅不堅,將與侯德無窮已。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
- 收藏
- 做笔记
译文:
去年发生了洪水,导致百谷死亡,居民没有粮食只能吃糟糠。州中有数千人挨饿,而黄岩地区的人们还能吃到一倍的谷物。人们带着老小离开城郭,撤离到无处栖身。有人卖妻弃子,但也没人愿意购买,物价已经无法用羊和猪来计量。
在白天,市井中哭号之声不绝于耳,夜晚则成堆成堆,堆得像虫子一样。县官感到悲怜,发放赈灾救济,但一餐仅得一盂饭而已。出门就会看到沟渠水已被数十人填满,连喝水都难。我曾经路过这些地方,心中不忍却无能为力,往往悲从中来,胸腔感到堵塞。
难道没有智谋可以解救危难,远地之人却无法呼吁统治者耳目。幸好钱侯官居忠厚仁爱,悲悯饿死的人如同亲生子女。他每日开仓供给民众食物,并让富豪士族出资支援。昨日还派人向高官陈述灾情,献上黄金箭矢。再请给予二万斛军粮,这样人们才能有所依靠。
侯爷打算在新年时建造一座假山,但听说百姓们挨饿,无心去观赏美景。虽然有泉水和石头可供乐趣,但人们此时都疲倦不堪,又怎能心情愉快。希望侯爷不要匆忙地修建此山,要思念百姓们存亡的艰难境遇。只有当五谷成熟,人们生活安稳,此山的坚固与否才与侯爷的德行息息相关,将永远流传不尽。
这首陈襄的《通判国博命赋假山》诗,是一首抒发作者对人民疾苦和官吏的思考与呼吁的抒情诗歌。
诗中,作者描述了州县中的饥荒景象,百姓饥饿交迫,卖妻弃子,白天夜晚市井哭泣声不绝于耳。同时,他也表达了自己的无奈之情,眼见百姓苦若令人心碎,但却无法远离困境。他呼吁地方官吏要关心百姓,发放粮食,筹备救援物资,以解百姓之急。
此诗主题明确,赞颂了钱侯的仁政,以及希望官吏能够行仁政的期望。通过描写百姓的苦难和侯爵的善行,展现了作者对社会正义的思考。此外,诗中也提到了“假山”,将山石的坚韧与侯爵的仁德相对应,寓意着侯爵的美德也应该如山一样坚定不移。
标签:
抒情、社会关怀、劝诫、仁政
陈襄的诗:
相关诗词:
送舒太博通判眉州 (sòng shū tài bó tōng pàn méi zhōu)
通守方忻再命新,东风疏雨拂行尘。
封疆远入鱼鳬国,岐路正逢蚕市春。
彭岫晓岚迎画隼,锦江晴绿照朱轮。
归期不待更书至,旧有清名在缙绅。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
送向综国博通判桂州 (sòng xiàng zōng guó bó tōng pàn guì zhōu)
通籍三公後,监州五岭深。
欲知明主意,将慰远人心。
岁计多藏药,舟行不废琴。
归书清白最,宁问槖中金。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
某前日以鄙诗叙谢通判国博特垂宠和谨复依韵上答 (mǒu qián rì yǐ bǐ shī xù xiè tōng pàn guó bó tè chuí chǒng hé jǐn fù yī yùn shàng dá)
夫子文章却异端,横流遏尽见平湍。
间于风雅能臻极,粹甚圭璋不假刊。
累句辄尝论盛美,赐篇还与作荣观。
起予自愧无商学,何敢言诗向杏坛。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
闻颍州通判国博与知郡学士唱和颇多因以奉寄知郡陆经通判杨褒 (wén yǐng zhōu tōng pàn guó bó yǔ zhī jùn xué shì chàng hè pō duō yīn yǐ fèng jì zhī jùn lù jīng tōng pàn yáng bāo)
一自苏梅闭九泉,始闻东颍播新篇。
金樽留客史君醉,玉麈高谈别乘贤。
十里秋风红菡萏,一溪春水碧漪涟。
政成事简何为乐,终日吟哦杂管弦。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
送权郡詹通判 (sòng quán jùn zhān tōng pàn)
镇静一如无,颁条甫月余。
来惟居传舍,去不识兵厨。
健判风生笔,精祈雨洒车。
丈夫何必假,行矣两轮朱。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
通判国博惠建茶且有对啜之戏因以奉谢 (tōng pàn guó bó huì jiàn chá qiě yǒu duì chuò zhī xì yīn yǐ fèng xiè)
数餠建溪春,求逾尺璧珍。
封从乡国远,惠与郡僚均。
午榻忘搘臂,晨觞厌启唇。
拜嘉当对啜,相待况如宾。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
送福州通判陈铸殿丞 (sòng fú zhōu tōng pàn chén zhù diàn chéng)
泽宫登甲第,殿省滞时英。
闽国题舆贵,稽山昼锦荣。
轶才犹绊骥,美俗仰诚衡。
寿母平返喜,迎知讼牒清。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
府判社日招饮蒋园座中索赋诗三绝句 其二 (fǔ pàn shè rì zhāo yǐn jiǎng yuán zuò zhōng suǒ fù shī sān jué jù qí èr)
城西好事主人家,走送天香国色花。
岭址三年才见此,便应奴婢命山茶。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
送通判刘国博 (sòng tōng pàn liú guó bó)
为星当贰职,权化不相饶。
白屋如多恨,清风何处消。
岸鸥窥列斾,天辟看陞朝。
别有生灵意,寒枝未变条。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。
和通判国博和金华著作陪知府少卿游北山韵 (hé tōng pàn guó bó hé jīn huá zhù zuò péi zhī fǔ shǎo qīng yóu běi shān yùn)
盛府年来讼缿空,等闲深入乱云中。
惊禽引避前驱旆,宝刹幽寻数亩宫。
飞盖塞涂溪影杂,行歌聒地谷声通。
东阳屈指风流尹,前有休文後有公。
仄平仄仄仄仄仄,平平平仄仄平仄。
平平仄仄仄平平,平平平平○仄平。
平平仄仄仄平仄,仄仄平仄平平仄。
仄○仄仄平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
仄仄仄仄○○仄,仄平平仄○平仄。
○平平平仄仄仄,仄仄平仄仄平仄。
仄平仄仄平平仄,仄仄仄仄○平仄。
仄平○平仄仄仄,仄仄平仄平○仄。
仄平仄○平仄仄,仄仄仄仄○平仄。
○平仄仄平○平,平平仄仄○○仄。
仄平平仄仄平仄,仄仄平仄仄平仄。
仄仄平平仄仄仄,平平平仄○平仄。
○仄平平仄仄仄,平平仄仄平仄仄。
平○平平仄仄平,仄○平平仄仄仄。
平平平仄仄平仄,平平平仄平平仄。
仄平仄仄仄仄平,仄仄平仄平平仄。
平平仄仄仄仄仄,平仄仄仄平平仄。
仄平平仄平仄平,○仄平仄平平仄。