yóu wèi guò zhāo líng shí liù yùn
游蔚过昭陵十六韵 🔈

朝代:唐 (táng)    作者: 张祜 (zhāng hù)

天意亡隋日,人心啓圣年。
顺时兴义卒,拨乱起戎旃。
羣盗犹蜂蚁,妖星尚属联。
既教龙战野,须见血成川。
睿筭无遗策,神功亦有权。
王寻徒百万,光武只三千。
(原注:太宗尝以骑兵三千破僞夏十万於虎牢。
)海静鲸鲵死,云开日月悬。
讲兵将耀德,猎渭本搜贤。
向阙皆锵玉,临关罢控弦。
大鑪销劒戟,鸿泽荡腥膻。
太祖恩尧禅,(原注:武德末,天下既平,高祖致政。
)神孙受禹传。
(原注:贞观既终,高宗嗣位。
)宫车悲未已,陵树蔼苍然。
岳立青冥外,虬蟠白水边。
乾坤资王气,岩壑拥晴烟。
虞爮曾南狩,轩辕亦上仙。
断髯无复见,空拜鼎湖前。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

tiān yì wáng suí rì , rén xīn qǐ shèng nián 。
shùn shí xīng yì zú , bō luàn qǐ róng zhān 。
qún dào yóu fēng yǐ , yāo xīng shàng shǔ lián 。
jì jiào lóng zhàn yě , xū jiàn xuè chéng chuān 。
ruì suàn wú yí cè , shén gōng yì yǒu quán 。
wáng xún tú bǎi wàn , guāng wǔ zhī sān qiān 。
( yuán zhù : tài zōng cháng yǐ qí bīng sān qiān pò wěi xià shí wàn wū hǔ láo 。
) hǎi jìng jīng ní sǐ , yún kāi rì yuè xuán 。
jiǎng bīng jiāng yào dé , liè wèi běn sōu xián 。
xiàng quē jiē qiāng yù , lín guān bà kòng xián 。
dà lú xiāo jiàn jǐ , hóng zé dàng xīng shān 。
tài zǔ ēn yáo chán , ( yuán zhù : wǔ dé mò , tiān xià jì píng , gāo zǔ zhì zhèng 。
) shén sūn shòu yǔ chuán 。
( yuán zhù : zhēn guàn jì zhōng , gāo zōng sì wèi 。
) gōng chē bēi wèi yǐ , líng shù ǎi cāng rán 。
yuè lì qīng míng wài , qiú pán bái shuǐ biān 。
qián kūn zī wáng qì , yán hè yōng qíng yān 。
yú páo céng nán shòu , xuān yuán yì shàng xiān 。
duàn rán wú fù jiàn , kōng bài dǐng hú qián 。

动物

遊蔚過昭陵十六韻

—— 張祜(四)

天意亡隋日,人心啓聖年。
順時興義卒,撥亂起戎旃。
羣盗猶蜂蟻,妖星尚屬聯。
既教龍戰野,須見血成川。
睿筭無遺策,神功亦有權。
王尋徒百萬,光武只三千。
(原注:太宗嘗以騎兵三千破僞夏十萬於虎牢。
)海静鯨鯢死,雲開日月懸。
講兵將耀德,獵渭本搜賢。
向闕皆鏘玉,臨關罷控弦。
大鑪銷劒戟,鴻澤盪腥膻。
太祖恩堯禪,(原注:武德末,天下既平,高祖致政。
)神孫受禹傳。
(原注:貞觀既終,高宗嗣位。
)宮車悲未已,陵樹藹蒼然。
岳立青冥外,虬蟠白水邊。
乾坤資王氣,巖壑擁晴煙。
虞爮曾南狩,軒轅亦上仙。
斷髯無復見,空拜鼎湖前。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

tiān yì wáng suí rì , rén xīn qǐ shèng nián 。
shùn shí xīng yì zú , bō luàn qǐ róng zhān 。
qún dào yóu fēng yǐ , yāo xīng shàng shǔ lián 。
jì jiào lóng zhàn yě , xū jiàn xuè chéng chuān 。
ruì suàn wú yí cè , shén gōng yì yǒu quán 。
wáng xún tú bǎi wàn , guāng wǔ zhī sān qiān 。
( yuán zhù : tài zōng cháng yǐ qí bīng sān qiān pò wěi xià shí wàn wū hǔ láo 。
) hǎi jìng jīng ní sǐ , yún kāi rì yuè xuán 。
jiǎng bīng jiāng yào dé , liè wèi běn sōu xián 。
xiàng quē jiē qiāng yù , lín guān bà kòng xián 。
dà lú xiāo jiàn jǐ , hóng zé dàng xīng shān 。
tài zǔ ēn yáo chán , ( yuán zhù : wǔ dé mò , tiān xià jì píng , gāo zǔ zhì zhèng 。
) shén sūn shòu yǔ chuán 。
( yuán zhù : zhēn guàn jì zhōng , gāo zōng sì wèi 。
) gōng chē bēi wèi yǐ , líng shù ǎi cāng rán 。
yuè lì qīng míng wài , qiú pán bái shuǐ biān 。
qián kūn zī wáng qì , yán hè yōng qíng yān 。
yú páo céng nán shòu , xuān yuán yì shàng xiān 。
duàn rán wú fù jiàn , kōng bài dǐng hú qián 。

  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:
天命使隋朝灭亡的日子,是人心所启的圣年。顺应时势,振兴义兵,毅然奋起,清除乱世,打退外敌。群盗如同蜂蚁,邪恶之星联合在一起。既然已让恶龙在战场上嚣张跋扈,就应该见到鲜血流成河川。

智谋高超,毫无疏漏,神功威力不可忽视。当时王莽寻求门徒多达百万,而光武帝只带着三千勇士。这里引注说太宗(李世民)曾经以骑兵三千之少,却击败了自称夏朝的僞军十万。海洋平静时,巨鲸和鲵鱼死去,云层散开时,日月悬挂在天空。

重视军事训练,将士们尽显忠诚和德行。在渭水边猎取贤才,来讨论国家大事。进谏的文臣们都如同宝玉一样珍贵,即使临近战场,武将们也不再紧绷弦索,罢控战弓。铸造大鑪将劒戟融化,鸿泽洗涤血腥气味。

太祖(李渊)推崇尧禅让的典范,(引注:在武德末年,天下已经平定,高祖(李淵)即位。)神孙(李世民)接受禹的传承,(引注:在贞观年间结束时,高宗(李治)继位。)皇宫里的车马悲鸣不已,陵墓上的树木郁郁葱葱。

岳山耸立在青天之外,蟠龙弯曲在白色的河水边。乾坤资助着王者的气运,山岩谷壑包围着晴朗的烟云。虞舜曾经南巡狩猎,轩辕黄帝也曾成为仙人。断发的曹刿(字爮)再也无法见到,只剩空拜于鼎湖之前。

这首诗描述了隋朝灭亡与唐朝兴起的历史背景。诗人将历史事件和人物以富有意象的叙述展现出来,赞颂了唐朝的智谋和神功,描绘了社会的清明与壮大。同时,也表达了对前朝的怀念与臣子们对新朝的忠诚。

赏析:这首《游蔚过昭陵十六韵》是唐代张祜的一首律诗,诗人以豪放的笔调,回顾了中国历史上的兴衰荣辱,表达了对伟大历史人物和帝王的崇敬之情。
首先,诗人以"天意亡隋日"开篇,指出了隋朝的覆亡是天命所归,然后以"人心啓圣年"表达了新的时代开始,圣明之治将兴起。接着,诗中提到了抵御外敌、平乱安民的场景,以"顺时兴义卒,拨乱起戎旃"来形容国家重建的艰难过程。
诗中还表现了对英雄壮丽战斗的赞美,如"既教龙战野,须见血成川",展现了战争的壮观和惊险。而"王寻徒百万,光武只三千"则突出了智谋胜于兵力的主题,强调了统治者的智慧和决心。
诗中还融入了自然景观的描写,如"海静鲸鲵死,云开日月悬",这些描写增强了诗歌的意境感。接着,诗人提到了治国理政的智慧,以及皇帝对贤能的重视,强调了帝王之道。
最后,诗人通过描述皇宫和陵墓的景象,以及对历史伟人的追忆,表达了对帝王和历史的崇敬之情。整首诗通过历史的回顾,展示了中国的伟大和不朽,同时也表达了对美好未来的向往和祝愿。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者张祜介绍:🔈

张祜 字承吉,邢台清河人,唐代著名诗人。出生在清河张氏望族,家世显赫,被人称作张公子,有“海内名士”之誉。张祜的一生,在诗歌创作上取得了卓越成就。“故国三千里,深宫二十年”张祜以是得名,《全唐诗》收录其349首诗歌。 查看更多>>

张祜的诗:

相关诗词:

题昭陵 (tí zhāo líng)

朝代:宋    作者: 刘錡

□□□□岁农登,边将无功吏不能。
四十二年那忍说,西风吹泪过昭陵。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

存目 其四七 (cún mù qí sì qī)

朝代:宋    作者: 苏轼

诗题:昭陵六马唐文皇战马也琢石象之立昭陵前客有持此石本示予为赋之首句:天将剗隋乱。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

庐陵呼酒再用韵 (lú líng hū jiǔ zài yòng yùn)

朝代:宋    作者: 陈文蔚

令君领客作清游,萧散仙人莲叶舟。
唤得酒来诗兴发,浩歌和月吸黄流。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

淳熙甲午东阳郡斋兰亭 (chún xī jiǎ wǔ dōng yáng jùn zhāi lán tíng)

朝代:宋    作者: 方回

大唐天子绐孤僧,转瞬人间几废兴。
一幅永和故茧纸,入昭陵又出昭陵。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

再次前韵二首 其一 (zài cì qián yùn èr shǒu qí yī)

朝代:宋    作者: 陈造

解缆征涂一怆神,房陵十舍望西秦。
苦无勳业裨昭代,久分江湖着老身。
三楚上游常定伯,六朝陈迹渺愁人。
不缘俛仰悲凉甚,可博临风得句新。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

西斋杂咏六首 桧 (xī zhāi zá yǒng liù shǒu guì)

朝代:宋    作者: 刘安上

蔚蔚傲霜叶,亭亭绿池畔。
莫言盈尺材,要是淩云干。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

抒情 咏物

昭礼在虞山与予分路昭礼举王光远在庐山别周元翁明朝山北山南路各自逢人说胜游之句昭礼用此意作诗因亦次韵二首 其一 (zhāo lǐ zài yú shān yǔ yǔ fēn lù zhāo lǐ jǔ wáng guāng yuǎn zài lú shān bié zhōu yuán wēng míng cháo shān běi shān nán lù gè zì féng rén shuō shèng yóu zhī jù zhāo lǐ yòng cǐ yì zuò shī yīn yì cì yùn èr shǒu qí yī)

朝代:宋    作者: 赵蕃

昔年挂席过江州,曾为庐山尽日留。
断句得君相举似,夜窗应复梦成游。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

续作永昭陵挽词五首 其四 (xù zuò yǒng zhāo líng wǎn cí wǔ shǒu qí sì)

朝代:宋    作者: 欧阳修

素幕悠悠逗晓风,行随哀挽出深宫。
妃嫔莫向苍梧望,云覆昭陵洛水东。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

海棠 (hǎi táng)

朝代:宋    作者: 释元肇

昭阳殿里醉含情,三十六宫顔色轻。
几向春风怜薄命,少陵诗史不书名。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。

庐陵赵令君宅後有莲濠月夕相拉观莲戏庐陵 (lú líng zhào lìng jūn zhái hòu yǒu lián háo yuè xī xiāng lā guān lián xì lú líng)

朝代:宋    作者: 陈文蔚

朱桥绿水夜深游,满载荷花万斛舟。
多病近来常止酒,及无尊俎欠风流。

平仄平○仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
平仄○平仄,平平仄仄平。
仄○平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平○仄,平平仄仄平。
○平平仄仄,平仄仄○平。
?平仄?仄平平仄○平○平仄仄仄仄仄平仄平。
?仄仄平平仄,平平仄仄平。
仄平○仄仄,仄仄仄平平。
仄仄平平仄,○平仄仄平。
仄平平仄仄,平仄仄平平。
仄仄平平○,?平仄?仄仄仄,平仄仄平,平仄仄仄。
?平平仄仄○。
?平仄?平○仄平,平平仄仄。
?平平平仄仄,平仄仄○平。
仄仄平平仄,平平仄仄平。
平平平○仄,平仄仄平平。
平?平平仄,平平仄仄平。
仄平平仄仄,○仄仄平平。