xīn yuè fǔ qīng shí jī zhōng liè yě
新乐府 青石 激忠烈也 🔈

朝代:唐 (táng)    作者: 白居易 (bái jū yì)

青石出自蓝田山,兼车运载来长安。
工人磨琢欲何用,石不能言我代言。
不愿作人家墓前神道碣,坟土未乾名已灭。
不愿作官家道旁德政碑,不镌实录镌虚辞。
愿为颜氏段氏碑,雕镂太尉与太师。
刻此两片坚贞质,状彼二人忠烈姿。
义心如石屹不转,死节如石确不移。
如观奋击朱泚日,似见叱诃希烈时。
各於其上题名諡,一置高山一沈水。
陵谷虽迁碑独存,骨化为尘名不死。
长使不忠不烈臣,观碑改节慕为人。
慕为人,劝事君。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

qīng shí chū zì lán tián shān , jiān chē yùn zài lái cháng ān 。
gōng rén mó zhuó yù hé yòng , shí bù néng yán wǒ dài yán 。
bù yuàn zuò rén jiā mù qián shén dào jié , fén tǔ wèi qián míng yǐ miè 。
bù yuàn zuò guān jiā dào páng dé zhèng bēi , bù juān shí lù juān xū cí 。
yuàn wèi yán shì duàn shì bēi , diāo lòu tài wèi yǔ tài shī 。
kè cǐ liǎng piàn jiān zhēn zhì , zhuàng bǐ èr rén zhōng liè zī 。
yì xīn rú shí yì bù zhuǎn , sǐ jié rú shí què bù yí 。
rú guān fèn jī zhū cǐ rì , sì jiàn chì hē xī liè shí 。
gè wū qí shàng tí míng shì , yī zhì gāo shān yī shěn shuǐ 。
líng gǔ suī qiān bēi dú cún , gǔ huà wéi chén míng bù sǐ 。
cháng shǐ bù zhōng bù liè chén , guān bēi gǎi jié mù wèi rén 。
mù wèi rén , quàn shì jūn 。

新樂府 青石 激忠烈也

—— 白居易

青石出自藍田山,兼車運載來長安。
工人磨琢欲何用,石不能言我代言。
不願作人家墓前神道碣,墳土未乾名已滅。
不願作官家道旁德政碑,不鐫實錄鐫虛辭。
願爲顏氏段氏碑,雕鏤太尉與太師。
刻此兩片堅貞質,狀彼二人忠烈姿。
義心如石屹不轉,死節如石確不移。
如觀奮擊朱泚日,似見叱訶希烈時。
各於其上題名諡,一置高山一沈水。
陵谷雖遷碑獨存,骨化爲塵名不死。
長使不忠不烈臣,觀碑改節慕爲人。
慕爲人,勸事君。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

qīng shí chū zì lán tián shān , jiān chē yùn zài lái cháng ān 。
gōng rén mó zhuó yù hé yòng , shí bù néng yán wǒ dài yán 。
bù yuàn zuò rén jiā mù qián shén dào jié , fén tǔ wèi qián míng yǐ miè 。
bù yuàn zuò guān jiā dào páng dé zhèng bēi , bù juān shí lù juān xū cí 。
yuàn wèi yán shì duàn shì bēi , diāo lòu tài wèi yǔ tài shī 。
kè cǐ liǎng piàn jiān zhēn zhì , zhuàng bǐ èr rén zhōng liè zī 。
yì xīn rú shí yì bù zhuǎn , sǐ jié rú shí què bù yí 。
rú guān fèn jī zhū cǐ rì , sì jiàn chì hē xī liè shí 。
gè wū qí shàng tí míng shì , yī zhì gāo shān yī shěn shuǐ 。
líng gǔ suī qiān bēi dú cún , gǔ huà wéi chén míng bù sǐ 。
cháng shǐ bù zhōng bù liè chén , guān bēi gǎi jié mù wèi rén 。
mù wèi rén , quàn shì jūn 。

繁体原文 收起原文 韵律对照 收起韵律 注音对照 收起注音
  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:
青石从蓝田山开采出来,通过马车运送到长安城。
工人们将其磨琢,但这些石头无法说话,我代替它们发声。
我不愿成为别人墓前的神道碣,等到坟土未干时名字已经消失。
我不愿成为官方路旁的德政碑,刻上虚伪的辞令而不是实际的事实。
我愿意成为颜氏、段氏这样的碑文,雕刻上太尉和太师的形象。
刻在这两块坚固的石头上,表现那两个人的忠诚和威严。
他们的义心坚如石头,不会动摇;他们的死节像石头一样坚定不移。
就像观看他们奋击朱泚的日子,仿佛看见了他们叱责奸邪的英勇时刻。
在碑上各自题上他们的名字和谥号,一座高山傲然矗立,一片深水沉静潜伏。
尽管山谷已经迁移,碑文仍独存,他们的骨灰已化为尘土,但他们的名字永不消逝。
长久以来,这使得那些不忠诚、不忠贞的臣子改变了立场,观看这些碑文,向往成为像他们一样的人。
向往成为像他们一样的人,劝告君主忠实履职。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者白居易介绍:🔈

白居易,字乐天,下邽人。贞元中,擢进士第,补校书郎。元和初,对制策,入等,调盩厔尉、集贤校理,寻召爲翰林学士、左拾遗,拜赞善大夫。以言事贬江州司马,徙忠州刺史。穆宗初,徵爲主客郎中、知制诰,复乞外,历杭、苏二州刺史。文宗立,以秘书监召,迁刑部侍郎。俄移病,除太子宾客分司东都,拜河南尹。开成初,起爲同州刺史,不拜,改太子少傅。会昌初,以刑部尚书致仕。卒赠尚书右仆射,諡曰文。自号醉吟先生,亦称香山居士。与同年元稹酬咏,号元白;与刘禹锡酬咏,号刘白。《长庆集》诗二十卷,後集诗十七卷,别集补遗二卷,今编诗三十九卷。 白居易字乐... 查看更多>>

白居易的诗:

相关诗词:

句 其一 (jù qí yī)

朝代:宋    作者: 张祁

伟哉张与乔,忠烈激偏裨。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

王将军墓 (wáng jiāng jūn mù)

朝代:宋    作者: 张玉娘

岭上松如旗,抉疏铁石姿。
下有烈士魂,上有青菟丝。
烈士节不改,青松色愈滋。
欲识烈士心,请看青松枝。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

将军王安节第四十七 (jiāng jūn wáng ān jié dì sì shí qī)

朝代:宋    作者: 文天祥

激烈伤雄才,直气横乾坤。
惆怅汗血驹,见此忠孝门。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

故丞相忠定赵沂公挽章三首 其一 (gù chéng xiàng zhōng dìng zhào yí gōng wǎn zhāng sān shǒu qí yī)

朝代:宋    作者: 曹彦约

对策飞龙日,宗卿夙所期。
时来人激烈,身定国危疑。
一德三朝老,孤忠百世师。
是非空贝锦,铭篆有钟彝。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

动物

元旦望阙叩头而作 (yuán dàn wàng quē kòu tóu ér zuò)

朝代:宋    作者: 史弥忠

青帝初传令,山河万象新。
圣恩宽似海,世态乐同春。
拜阙难辞老,居官岂为贫。
京华望不远,感激切微臣。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

谢权府惠府判辨祖相死於邸中非商贾者 其二 (xiè quán fǔ huì fǔ pàn biàn zǔ xiāng sǐ wū dǐ zhōng fēi shāng jiǎ zhě qí èr)

朝代:宋    作者: 释居简

天书少室价,贾竖曦天恩。
一钱一滴蜜,不甜云水僧。
冰檗宁苦寒,货殖其何能。
炎冈镇烈烈,玉石难分明。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

尧夫吟 (yáo fū yín)

朝代:宋    作者: 邵雍

尧夫吟,天下拙。
来无时,去无节。
如山川,行不彻。
如江河,流不竭。
如芝兰,香不歇。
如箫韶,声不绝。
也有花,也有雪。
也有风,也有月。
又温柔,又峻烈。
又风流,又激切。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

行府之败第七十四 (xíng fǔ zhī bài dì qī shí sì)

朝代:宋    作者: 文天祥

翠盖蒙尘飞,仗钺奋忠烈。
千秋沧海南,事与云水白。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

御制段太尉碑 (yù zhì duàn tài wèi bēi)

朝代:唐    作者: 叶元良

多难全高节,时清轸圣君。
园茔标石篆,雨露降天文。
义激忠贞没,词伤兰蕙焚。
国人皆堕泪,王府已铭勳。
揭出临新陌,长留对古坟。
睿情幽感处,应使九泉闻。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。

石牌矶 (shí pái jī)

朝代:宋    作者: 刘敞

长江激水成飞电,苍石横波起疾雷。
自觉心能仗忠信,布帆无恙御风来。

平仄仄仄平平平,○平仄仄平○平。
平平○仄仄平仄,仄仄平平仄仄平。
仄仄仄平平仄平平仄仄,○仄仄平平仄仄。
仄仄仄平平仄仄仄仄平,仄平仄仄平平平。
仄平平仄仄仄平,平○仄仄仄仄平。
仄仄仄仄平平仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄仄仄仄,仄仄○仄仄仄平。
○○仄仄平仄仄,仄仄仄平平仄平。
仄平○仄○平仄,仄仄平平仄○仄。
平仄平平平仄平,仄仄平平平仄仄。
○仄仄平仄仄平,○平仄仄仄平平。
仄平平,仄仄平。