dú xuě dòu chán shī zǔ yīng jí
读雪窦禅师祖英集 🔈

朝代:宋 (sòng)    作者: 张伯端 (zhāng bǎi duān)

曹溪一水分千派,照古澄今无滞碍。
近来学者不穷源,妄指蹄漥为大海。
雪窦老师达真趣,大震雷音椎法鼓。
狮王哮吼出窟来,百兽千邪皆恐惧。
或歌诗,或语句,丁宁指引迷人路。
言辞磊落义高深,击玉敲金响千古。
争奈迷人逐境留,却将言相寻名数。
真如实相本无言,无下无高无有边。
非色非空非二体,十方尘刹一轮圆。
正定何曾分语默,取不得兮舍不得。
但於诸相不留心,即是如来真轨则。
为除妄相将真对,妄若不生真亦晦。
能知真妄两俱非,方得真心无罣碍。
无罣碍兮能自在,一悟顿消穷劫罪。
不施功力证菩提,从此永离生死海。
吾师近而言语畅,留在世间为榜样。
昨宵被我唤将来,把鼻孔穿放杖上。
问他第一义如何,却道有言皆是谤。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

cáo xī yī shuǐ fèn qiān pài , zhào gǔ chéng jīn wú zhì ài 。
jìn lái xué zhě bù qióng yuán , wàng zhǐ tí wā wèi dà hǎi 。
xuě dòu lǎo shī dá zhēn qù , dà zhèn léi yīn zhuī fǎ gǔ 。
shī wáng xiào hǒu chū kū lái , bǎi shòu qiān xié jiē kǒng jù 。
huò gē shī , huò yǔ jù , dīng níng zhǐ yǐn mí rén lù 。
yán cí lěi luò yì gāo shēn , jī yù qiāo jīn xiǎng qiān gǔ 。
zhēng nài mí rén zhú jìng liú , què jiāng yán xiāng xún míng shù 。
zhēn rú shí xiāng běn wú yán , wú xià wú gāo wú yǒu biān 。
fēi sè fēi kōng fēi èr tǐ , shí fāng chén chà yī lún yuán 。
zhèng dìng hé zēng fēn yǔ mò , qǔ bù dé xī shě bu de 。
dàn wū zhū xiāng bù liú xīn , jí shì rú lái zhēn guǐ zé 。
wèi chú wàng xiāng jiāng zhēn duì , wàng ruò bù shēng zhēn yì huì 。
néng zhī zhēn wàng liǎng jù fēi , fāng dé zhēn xīn wú guà ài 。
wú guà ài xī néng zì zài , yī wù dùn xiāo qióng jié zuì 。
bù shī gōng lì zhèng pú tí , cóng cǐ yǒng lí shēng sǐ hǎi 。
wú shī jìn ér yán yǔ chàng , liú zài shì jiān wèi bǎng yàng 。
zuó xiāo bèi wǒ huàn jiāng lái , bǎ bí kǒng chuān fàng zhàng shàng 。
wèn tā dì yī yì rú hé , què dào yǒu yán jiē shì bàng 。

  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:
曹溪的一条水分成千百个派流,照古代的情况,如今也没有障碍。

近来学者们不断追寻源头,却草率地把蹄子上的水说成大海。

雪窦老师达到了真正的境界,大地震动,雷音隆隆,法鼓椎击。

狮王怒吼从洞窟中出来,百兽千邪都感到惧怕。

或歌颂诗篇,或陈述句子,丁宁指引着迷人的道路。

言辞磊落,义理高深,一击玉石,响彻千古。

可惜,迷人执着于境界,却忽略了探求真实的名数。

真如实相本来无言,无低无高,无边无际。非色非空非二体,十方尘土都是一轮圆。

正定怎会分出有言和默默无声,取也得不着,舍也舍不得。

只需对于各种相貌不再执著,这就是如来真正的教诲。

为了排除妄相,才能体会真相;若没有妄相的产生,真相也会被遮蔽。

能认识到真相和妄相都是虚妄,才能获得真正无碍的心境。

无碍的心境使人自在,一悟即可消除穷劫的罪孽。

无需施展功力来证得菩提,从此永远脱离生死之海。

我的师父近来说话流利,留在世间作为楷模。

昨晚我唤醒他来,把鼻孔穿放在杖上,询问他第一义的真谛如何。

却回答说:凡是言语都是毁谤的。

这首诗《读雪窦禅师祖英集》表达了作者对禅宗大师雪窦禅师的崇敬和赞美,以及对真实境界和修行道路的思考。以下是赏析:
这首诗的主题围绕着禅宗大师雪窦禅师展开,首先提到曹溪一水分千派,暗示了佛教教义的广泛传播。接着,诗人提到学者们不断地研究佛法,却妄言蹄漥(音译,指佛法)为大海,显然是误解了佛法的真正内涵。
诗中描述了雪窦老师的修行境界,他达到了真实趣味,领悟了大震雷音和狮王哮吼,这些都是佛法中的象征。雪窦老师的教导以歌诗和语句的形式传承下来,丁宁(雪窦禅师的俗名)为迷人的众生指引了一条道路,他的言辞坚定高深,传颂至今。
然而,诗人也提醒人们不要被迷人的言辞所迷惑,因为真如实相是无言可表的,不受色、空、二体的限制,是无边无际的。只有放下一切妄相,才能体悟真如。
最后,诗人强调,只有了悟真如,才能摆脱生死轮回,不再需要功力来证得菩提,永远远离生死之海。作者将雪窦禅师视为楷模,强调他的言行举止,为修行者树立了榜样。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者张伯端介绍:🔈

张伯端,字平叔,後改名用诚,号紫阳真人,天台(今属浙江)人。少好学,游历四方。神宗熙宁二年(一○六九)应陆诜辟爲四川节度制置使安抚司参议。传说曾遇异人,授金丹药物火候之秘。八年,着《悟真篇》八十一章(《悟真篇》自序)。元丰中留偈而逝。事见《悟真篇注疏》附《直指详说·张真人本末》。《嘉定赤城志》卷三五有传。 张伯端诗,以影印明正统刊《道藏》洞真部方法类《修真十书·悟真篇》五卷本爲底本。参校影印文渊阁《四库全书·悟真篇注疏》(简称注疏本),《道藏》洞真部玉诀类《紫阳真人悟真篇拾遗》(简称拾遗),编爲三卷。 查看更多>>

张伯端的诗:

张伯端的词:

  • 西江月

    内药还同外药,内通外亦须通。丹头和合...

  • 西江月

    此道至神至圣,忧君分薄难消。调和铅汞...

  • 西江月

    白虎首经至宝,华池神水真金。故知上善...

  • 西江月

    若要真铅留汞,亲中不离家臣。木金间隔...

  • 西江月

    二八谁家姹女,九三何处郎君。自称木液...

  • 西江月

    七返朱砂反本,九还金液还真。休将寅子...

  • 西江月

    雄里内含雌质,负阴抱却阳精。两般和合...

  • 西江月

    天地才经否泰,朝昏好识屯蒙。辐来辏毂...

  • 西江月

    冬至一阳来服,三旬增一阳爻。月中复卦...

  • 西江月

    不辨五行四象,那分朱汞铅银。修丹火候...

  • 张伯端宋词全集>>

相关诗词:

雪窦禅师 (xuě dòu chán shī)

朝代:唐    作者: 崔道融

雪窦峰前一派悬,雪窦五月无炎天。
客尘半日洗欲尽,师到白头林下禅。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

雪窦达观禅师见寄依韵答 (xuě dòu dá guān chán shī jiàn jì yī yùn dá)

朝代:宋    作者: 梅尧臣

岩窦常留雪,山雪不有心。
禅衣百衲重,香刹四明深。
驯鹿来衔果,栽松去作林。
自缘冠绂累,未解远公寻。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

送仲和师归雪窦兼简颖禅师 (sòng zhòng hé shī guī xuě dòu jiān jiǎn yǐng chán shī)

朝代:宋    作者: 梅尧臣

野鉢归松下,将亲闻道师。
风沙不堪寄,霜笴自相宜。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

偈颂一百六十首 其七九 (jì sòng yī bǎi liù shí shǒu qí qī jiǔ)

朝代:宋    作者: 释宗杲

今朝五月五,天降沛然雨。
艾人与门神,聚头相耳语。
雪窦禅师来,一口吞佛祖。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

题雪窦禅师壁 (tí xuě dòu chán shī bì)

朝代:唐    作者: 方干

飞泉溅禅石,缾注亦生苔。
海上山不浅,天边人自来。
长年随桧柏,独夜任风雷。
猎者闻疎磬,知师入定回。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

禅人呈雪窦顶相求赞 (chán rén chéng xuě dòu dǐng xiāng qiú zàn)

朝代:宋    作者: 释慧方

勘破北塔归来,接得铁佛即透。
分明觌面全彰,不可唤作雪窦。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

题雪窦和尚亲书偈後 (tí xuě dòu hé shàng qīn shū jì hòu)

朝代:宋    作者: 葛繁

真机昔振云门路,祖席今多雪窦孙。
传到慧林花果盛,须知叶落总归根。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

横浦十咏 六祖 (héng pǔ shí yǒng liù zǔ)

朝代:宋    作者: 刘黻

碓头功行满,非意祖师名。
世事春风过,禅心夜月明。
清泉灵石窦,老鉢镇山城。
冷看梅花笑,纷纷事送迎。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

雪封寺二首 其一 (xuě fēng sì èr shǒu qí yī)

朝代:宋    作者: 李昴英

凿通危石张文献,勘破禅关卢祖师。
奇事已堪夸北客,梅花先暖亦南枝。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

辞雪峰和尚(题拟) (cí xuě fēng hé shàng tí nǐ )

朝代:唐    作者: 道允

暂辞雪岭伴云行,谷口无关路坦平。
禅师莫愁怀别恨,犹如秋月月常明。
(《祖堂集》卷七)。

平平仄仄○平仄,仄仄平平平仄仄。
仄平仄仄仄平平,仄仄平平平仄仄。
仄仄仄平仄平仄,仄仄平平平仄仄。
平○平仄仄仄平,仄仄平平平仄仄。
仄平平,仄仄仄,平平仄仄平平仄。
平平仄仄仄平○,仄仄○平仄平仄。
平仄平平仄仄○,仄○平○平平仄。
平○仄○仄平平,平仄平平平仄平。
平仄平○平仄仄,仄平平仄仄平平。
○仄平平○仄仄,仄仄仄平仄仄仄。
仄平平○仄○平,仄仄○平平仄仄。
平○仄○○平仄,仄仄仄平平仄仄。
平平平仄仄平平,平仄平平平平仄。
平平仄平平仄仄,仄仄仄平平仄仄。
仄仄平仄仄?平,○仄仄○平仄仄。
平平仄平平仄仄,○仄仄○平仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄○仄仄仄。
仄平仄仄仄○平,仄仄仄平平仄仄。

禅宗 抒情