hè yǔ
贺雨 🔈

朝代:唐 (táng)    作者: 白居易 (bái jū yì)

皇帝嗣宝历,元和三年冬。
自冬及春暮,不雨旱爞爞。
上心念下民,惧岁成灾凶。
遂下罪己诏,殷勤告万邦。
帝曰予一人,继天承祖宗。
忧勤不遑宁,夙夜心忡忡。
元年诛刘辟,一举靖巴邛。
二年戮李錡,不战安江东。
顾惟眇眇德,遽有巍巍功。
或者天降沴,无乃儆予躬。
上思天戒,下思致时邕。
莫如率其身,慈和与俭恭。
乃命罢进献,乃命赈饥穷。
宥死降五刑,责己宽三农。
宫女出宣徽,廐马减飞龙。
庶政靡不举,皆出自宸衷。
奔腾道路人,伛偻田野翁。
欢呼相告报,感泣涕沾胸。
顺人人心悦,先天天意从。
诏下才七日,和气生冲融。
凝为油油云,散作习习风。
昼夜三日雨,凄凄复蒙蒙。
万心春熙熙,百谷青芃芃。
人变愁为喜,岁易俭为丰。
乃知王者心,忧乐与衆同。
皇天与后土,所感无不通。
冠佩何锵锵,将相及王公。
蹈舞呼万岁,列贺明庭中。
小臣诚愚陋,职忝金銮宫。
稽首再三拜,一言献天聪。
君以明为圣,臣以直为忠。
敢贺有其始,亦愿有其终。

平仄仄仄仄,平○○平平。
仄平仄平仄,仄仄仄平平。
仄平仄仄平,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,○平仄仄平。
仄仄仄仄平,仄平平仄平。
平平仄平平,仄仄平平平。
平平平平仄,仄仄仄平平。
仄平仄仄○,仄仄平平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
仄○平仄,仄○仄平平。
仄○仄○平,平○仄仄平。
仄仄仄仄○,仄仄仄平平。
仄仄○仄平,仄仄平○平。
平仄仄平平,仄仄仄平平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平○。
平平仄仄平,仄○平仄平。
平平○仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平仄○。
仄仄平仄仄,○仄平平平。
○平○○平,仄仄仄仄平。
仄仄○仄仄,平平仄平平。
仄平平平平,仄仄平平平。
平仄平平仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,平仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平仄平。
○仄平平平,○○仄○平。
仄仄平仄仄,仄仄平○○。
仄平平平仄,仄仄平平平。
平仄仄○仄,仄平○平平。
平仄平平仄,平仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄仄○平。

huáng dì sì bǎo lì , yuán hé sān nián dōng 。
zì dōng jí chūn mù , bù yǔ hàn chóng chóng 。
shàng xīn niàn xià mín , jù suì chéng zāi xiōng 。
suì xià zuì jǐ zhào , yīn qín gào wàn bāng 。
dì yuē yǔ yī rén , jì tiān chéng zǔ zōng 。
yōu qín bù huáng níng , sù yè xīn chōng chōng 。
yuán nián zhū liú pì , yī jǔ jìng bā qióng 。
èr nián lù lǐ qí , bù zhàn ān jiāng dōng 。
gù wéi miǎo miǎo dé , jù yǒu wēi wēi gōng 。
huò zhě tiān jiàng lì , wú nǎi jǐng yǔ gōng 。
shàng sī tiān jiè , xià sī zhì shí yōng 。
mò rú lǜ qí shēn , cí hé yǔ jiǎn gōng 。
nǎi mìng bà jìn xiàn , nǎi mìng zhèn jī qióng 。
yòu sǐ jiàng wǔ xíng , zé jǐ kuān sān nóng 。
gōng nǚ chū xuān huī , jiù mǎ jiǎn fēi lóng 。
shù zhèng mí bù jǔ , jiē chū zì chén zhōng 。
bēn téng dào lù rén , yǔ lǚ tián yě wēng 。
huān hū xiāng gào bào , gǎn qì tì zhān xiōng 。
shùn rén rén xīn yuè , xiān tiān tiān yì cóng 。
zhào xià cái qī rì , hé qì shēng chōng róng 。
níng wèi yóu yóu yún , sàn zuò xí xí fēng 。
zhòu yè sān rì yǔ , qī qī fù méng méng 。
wàn xīn chūn xī xī , bǎi gǔ qīng péng péng 。
rén biàn chóu wèi xǐ , suì yì jiǎn wèi fēng 。
nǎi zhī wáng zhě xīn , yōu lè yǔ zhòng tóng 。
huáng tiān yǔ hòu tǔ , suǒ gǎn wú bù tōng 。
guān pèi hé qiāng qiāng , jiàng xiàng jí wáng gōng 。
dǎo wǔ hū wàn suì , liè hè míng tíng zhōng 。
xiǎo chén chéng yú lòu , zhí tiǎn jīn luán gōng 。
qǐ shǒu zài sān bài , yī yán xiàn tiān cōng 。
jūn yǐ míng wèi shèng , chén yǐ zhí wèi zhōng 。
gǎn hè yǒu qí shǐ , yì yuàn yǒu qí zhōng 。

动物

賀雨

—— 白居易

皇帝嗣寶曆,元和三年冬。
自冬及春暮,不雨旱爞爞。
上心念下民,懼歲成災凶。
遂下罪己詔,殷勤告萬邦。
帝曰予一人,繼天承祖宗。
憂勤不遑寧,夙夜心忡忡。
元年誅劉闢,一舉靖巴邛。
二年戮李錡,不戰安江東。
顧惟眇眇德,遽有巍巍功。
或者天降沴,無乃儆予躬。
上思天戒,下思致時邕。
莫如率其身,慈和與儉恭。
乃命罷進獻,乃命賑饑窮。
宥死降五刑,責己寬三農。
宮女出宣徽,廐馬減飛龍。
庶政靡不舉,皆出自宸衷。
奔騰道路人,傴僂田野翁。
歡呼相告報,感泣涕霑胸。
順人人心悅,先天天意從。
詔下纔七日,和氣生沖融。
凝爲油油雲,散作習習風。
晝夜三日雨,淒淒復濛濛。
萬心春熙熙,百穀青芃芃。
人變愁爲喜,歲易儉爲豐。
乃知王者心,憂樂與衆同。
皇天與后土,所感無不通。
冠珮何鏘鏘,將相及王公。
蹈舞呼萬歲,列賀明庭中。
小臣誠愚陋,職忝金鑾宮。
稽首再三拜,一言獻天聰。
君以明爲聖,臣以直爲忠。
敢賀有其始,亦願有其終。

平仄仄仄仄,平○○平平。
仄平仄平仄,仄仄仄平平。
仄平仄仄平,仄仄平平平。
仄仄仄仄仄,○平仄仄平。
仄仄仄仄平,仄平平仄平。
平平仄平平,仄仄平平平。
平平平平仄,仄仄仄平平。
仄平仄仄○,仄仄平平平。
仄平仄仄仄,仄仄平平平。
仄仄平○仄,平仄仄仄平。
仄○平仄,仄○仄平平。
仄○仄○平,平○仄仄平。
仄仄仄仄○,仄仄仄平平。
仄仄○仄平,仄仄平○平。
平仄仄平平,仄仄仄平平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平○。
平平仄仄平,仄○平仄平。
平平○仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平仄○。
仄仄平仄仄,○仄平平平。
○平○○平,仄仄仄仄平。
仄仄○仄仄,平平仄平平。
仄平平平平,仄仄平平平。
平仄平平仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,平仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平仄平。
○仄平平平,○○仄○平。
仄仄平仄仄,仄仄平○○。
仄平平平仄,仄仄平平平。
平仄仄○仄,仄平○平平。
平仄平平仄,平仄仄平平。
仄仄仄○仄,仄仄仄○平。

huáng dì sì bǎo lì , yuán hé sān nián dōng 。
zì dōng jí chūn mù , bù yǔ hàn chóng chóng 。
shàng xīn niàn xià mín , jù suì chéng zāi xiōng 。
suì xià zuì jǐ zhào , yīn qín gào wàn bāng 。
dì yuē yǔ yī rén , jì tiān chéng zǔ zōng 。
yōu qín bù huáng níng , sù yè xīn chōng chōng 。
yuán nián zhū liú pì , yī jǔ jìng bā qióng 。
èr nián lù lǐ qí , bù zhàn ān jiāng dōng 。
gù wéi miǎo miǎo dé , jù yǒu wēi wēi gōng 。
huò zhě tiān jiàng lì , wú nǎi jǐng yǔ gōng 。
shàng sī tiān jiè , xià sī zhì shí yōng 。
mò rú lǜ qí shēn , cí hé yǔ jiǎn gōng 。
nǎi mìng bà jìn xiàn , nǎi mìng zhèn jī qióng 。
yòu sǐ jiàng wǔ xíng , zé jǐ kuān sān nóng 。
gōng nǚ chū xuān huī , jiù mǎ jiǎn fēi lóng 。
shù zhèng mí bù jǔ , jiē chū zì chén zhōng 。
bēn téng dào lù rén , yǔ lǚ tián yě wēng 。
huān hū xiāng gào bào , gǎn qì tì zhān xiōng 。
shùn rén rén xīn yuè , xiān tiān tiān yì cóng 。
zhào xià cái qī rì , hé qì shēng chōng róng 。
níng wèi yóu yóu yún , sàn zuò xí xí fēng 。
zhòu yè sān rì yǔ , qī qī fù méng méng 。
wàn xīn chūn xī xī , bǎi gǔ qīng péng péng 。
rén biàn chóu wèi xǐ , suì yì jiǎn wèi fēng 。
nǎi zhī wáng zhě xīn , yōu lè yǔ zhòng tóng 。
huáng tiān yǔ hòu tǔ , suǒ gǎn wú bù tōng 。
guān pèi hé qiāng qiāng , jiàng xiàng jí wáng gōng 。
dǎo wǔ hū wàn suì , liè hè míng tíng zhōng 。
xiǎo chén chéng yú lòu , zhí tiǎn jīn luán gōng 。
qǐ shǒu zài sān bài , yī yán xiàn tiān cōng 。
jūn yǐ míng wèi shèng , chén yǐ zhí wèi zhōng 。
gǎn hè yǒu qí shǐ , yì yuàn yǒu qí zhōng 。

  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:
皇帝继承了宝历年号,元和三年冬天。
自冬天一直到春天末,不停地下雨,农作物枯萎干旱。
上天皇帝心系百姓,担忧年成灾祸。
遂发布自责谕令,诚心告诫万国。
帝曰我一个人,继承了天命,承续祖宗的衣钵。
忧勤劳碌,心情不得安宁,日夜忧心忡忡。
第一年处死了刘辟,一举平定了巴蜀与邛州。
第二年斩杀了李錡,没有战争便安抚了江东地区。
只因其微薄的德行,却创造了伟大的功绩。
或许上天会降下警示的征兆,难道不是警醒于我吗?
上思虑着上天的警戒,下思虑着如何使百姓安居乐业。
没有什么比率先以身作则,以慈悲、俭朴、恭敬的态度去执政更好的了。
于是下令减少进贡的贡品,下令救济饥荒贫困。
宽恕死刑,责备自己而宽恕三农百姓。
宫中的女官们都出来执行政务,马车减少了飞龙一般的繁华。
朝政中没有一处不出自内廷的指挥。
奔走的路人都喜笑颜开,田野里的老农也显露欢欣之色。
欢呼相互告知,感动得泪水湿润衣襟。
顺应人民的心愿,先知上天的意旨。
诏书刚发布七天,和气渐生,气候温暖。
聚结成浓郁的云,散作柔和的风。
连续三日昼夜降雨,绵绵不断,茫茫苍苍。
万民心情欣喜,百谷翠绿茂盛。
人们的忧愁变成了喜悦,岁月的俭朴变为丰收。
由此明白,君主的忧愁与百姓的喜乐是相通的。
皇天与后土,感受到万物的喜悦与哀伤。
戴着冠冕,佩带着锵锵的装饰,将相与王公,齐聚在明庭之中。
跳舞欢呼着万岁,列队向着皇帝献贺。
小臣虽然愚陋,荣幸侍奉于金銮宫殿。
谦恭地跪拜数次,献上对上天的祝贺。
君主因明智而成为圣君,臣下因坦率而成为忠臣。
敢向陛下祝贺开始,也愿祝福终结如此。




总结:

这首古文颂扬了一位皇帝在位时以慈悲和勤勉为本的治国理念。他积极关心百姓,自责国家灾害,发出罪己诏谕,并通过减轻赋税、救济饥荒等措施帮助百姓。最终,他的政策得到上天的响应,雨水及时降临,百姓得到丰收,国家安宁繁荣。全诗强调了君主与百姓心意相通,皇天与后土感知万物喜悦与哀伤,凸显了仁政在治国理念中的重要地位。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

还为您找到 3 首名为《贺雨》的诗:

本文作者白居易介绍:🔈

白居易,字乐天,下邽人。贞元中,擢进士第,补校书郎。元和初,对制策,入等,调盩厔尉、集贤校理,寻召爲翰林学士、左拾遗,拜赞善大夫。以言事贬江州司马,徙忠州刺史。穆宗初,徵爲主客郎中、知制诰,复乞外,历杭、苏二州刺史。文宗立,以秘书监召,迁刑部侍郎。俄移病,除太子宾客分司东都,拜河南尹。开成初,起爲同州刺史,不拜,改太子少傅。会昌初,以刑部尚书致仕。卒赠尚书右仆射,諡曰文。自号醉吟先生,亦称香山居士。与同年元稹酬咏,号元白;与刘禹锡酬咏,号刘白。《长庆集》诗二十卷,後集诗十七卷,别集补遗二卷,今编诗三十九卷。 白居易字乐... 查看更多>>

白居易的诗:

相关诗词: