shēng rì xì gē
生日戏歌 🔈

朝代:宋 (sòng)    作者: 方回 (fāng huí)

予生宝庆之三岁,五月十一日己未。
五十有八甲申年,其日己未亦复然。
天支地干标六秀,四柱得一文且寿。
阳火在天为太阳,阴火为月受日光。
将望之前四日夕,十分圆光已八七。
常闻人生不满百,何幸七十且八十。
文章学问七八分,亦胜愚夫老无闻。
古之五月而生者,後有胡广前田文。
予贱不敢望汉相,贫亦不能孟尝君。
借使时人不比数,自有诗名照千古。
垂弧之月至于今,适逢前五仍後五。
稚女簪榴花,小儿着艾虎。
宿酲困不解,依旧醉起舞。
不妨一年两度作生朝,更造菖蒲酒,饮过闰端午。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

yǔ shēng bǎo qìng zhī sān suì , wǔ yuè shí yī rì jǐ wèi 。
wǔ shí yǒu bā jiǎ shēn nián , qí rì jǐ wèi yì fù rán 。
tiān zhī dì gān biāo liù xiù , sì zhù dé yī wén qiě shòu 。
yáng huǒ zài tiān wèi tài yáng , yīn huǒ wèi yuè shòu rì guāng 。
jiāng wàng zhī qián sì rì xī , shí fēn yuán guāng yǐ bā qī 。
cháng wén rén shēng bù mǎn bǎi , hé xìng qī shí qiě bā shí 。
wén zhāng xué wèn qī bā fēn , yì shèng yú fū lǎo wú wén 。
gǔ zhī wǔ yuè ér shēng zhě , hòu yǒu hú guǎng qián tián wén 。
yǔ jiàn bù gǎn wàng hàn xiāng , pín yì bù néng mèng cháng jūn 。
jiè shǐ shí rén bù bǐ shù , zì yǒu shī míng zhào qiān gǔ 。
chuí hú zhī yuè zhì yú jīn , shì féng qián wǔ réng hòu wǔ 。
zhì nǚ zān liú huā , xiǎo ér zhe ài hǔ 。
sù chéng kùn bù jiě , yī jiù zuì qǐ wǔ 。
bù fáng yī nián liǎng dù zuò shēng cháo , gèng zào chāng pú jiǔ , yǐn guò rùn duān wǔ 。

生日戲歌

—— 方回

予生寶慶之三歲,五月十一日己未。
五十有八甲申年,其日己未亦復然。
天支地干標六秀,四柱得一文且壽。
陽火在天爲太陽,陰火爲月受日光。
將望之前四日夕,十分圓光已八七。
常聞人生不滿百,何幸七十且八十。
文章學問七八分,亦勝愚夫老無聞。
古之五月而生者,後有胡廣前田文。
予賤不敢望漢相,貧亦不能孟嘗君。
借使時人不比數,自有詩名照千古。
垂弧之月至于今,適逢前五仍後五。
稚女簪榴花,小兒著艾虎。
宿酲困不解,依舊醉起舞。
不妨一年兩度作生朝,更造菖蒲酒,飲過閏端午。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

yǔ shēng bǎo qìng zhī sān suì , wǔ yuè shí yī rì jǐ wèi 。
wǔ shí yǒu bā jiǎ shēn nián , qí rì jǐ wèi yì fù rán 。
tiān zhī dì gān biāo liù xiù , sì zhù dé yī wén qiě shòu 。
yáng huǒ zài tiān wèi tài yáng , yīn huǒ wèi yuè shòu rì guāng 。
jiāng wàng zhī qián sì rì xī , shí fēn yuán guāng yǐ bā qī 。
cháng wén rén shēng bù mǎn bǎi , hé xìng qī shí qiě bā shí 。
wén zhāng xué wèn qī bā fēn , yì shèng yú fū lǎo wú wén 。
gǔ zhī wǔ yuè ér shēng zhě , hòu yǒu hú guǎng qián tián wén 。
yǔ jiàn bù gǎn wàng hàn xiāng , pín yì bù néng mèng cháng jūn 。
jiè shǐ shí rén bù bǐ shù , zì yǒu shī míng zhào qiān gǔ 。
chuí hú zhī yuè zhì yú jīn , shì féng qián wǔ réng hòu wǔ 。
zhì nǚ zān liú huā , xiǎo ér zhe ài hǔ 。
sù chéng kùn bù jiě , yī jiù zuì qǐ wǔ 。
bù fáng yī nián liǎng dù zuò shēng cháo , gèng zào chāng pú jiǔ , yǐn guò rùn duān wǔ 。

  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:

予出生在宝庆三岁的时候,是五月十一日己未。
五十八岁的甲申年,同样是己未日。
天干地支排列有六种组合,四柱命盘中有一种组合,预示着长寿和卓越的文学才华。
阳火代表太阳,阴火代表月亮受到太阳光照。
在望月之前的四个夜晚,圆月的光已经八分之七。
常听说人的寿命难以达到百岁,何况七十岁和八十岁。
文学和学问达到七八成,胜过愚昧无知的老者。
在古代五月出生的人,后来有胡广和前田文等杰出人物。
我卑微无法期望成为汉朝的重臣,也没有能力像孟尝君那样辅佐国君。
即使时人不赞美我的才华,我自有诗篇流传千古。
弓弦之月一直延续至今,恰逢前五月与后五月。
年幼的女子佩戴着榴花簪,小儿穿戴艾草虎头鞋。
因宿酒醉意难消,照旧醉酒起舞。
不妨每年两次举行生日朝会,再酿制菖蒲酒,过闰年和端午节。

总结:

诗人以自己的出生日期为线索,表达了对长寿、卓越才华和美好人生的祝愿,借古人命理与历史名人寓意,同时表达了对文学的追求和自身的价值观,最后又展现了欢庆生日和饮酒作乐的场面。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者方回介绍:🔈

方回(一二二七~一三○七),字万里,一字渊甫,号虚谷,别号紫阳山人,歙县(今属安徽)人。早年以诗获知州魏克愚赏识,後随魏至永嘉,得制帅吕文德推荐。理宗景定三年(一二六二)进士,廷试原爲甲科第一,爲贾似道抑置乙科首,调随州教授。吕师夔提举江东,辟充干办公事,历江淮都大司干官、沿江制干,迁通判安吉州。时贾似道鲁港兵败,上书劾贾,召爲太常簿。以劾王爚不可爲相,出知建德府。恭帝德佑二年(一二七六),元兵至建德,出降,改授建德路总管兼府尹。元世祖至元十四年(一二七七)赴燕觐见,归後仍旧任。前後在郡七年,爲婿及门生所讦,罢,不再仕。以诗游食元新贵间二十余年,也与宋遗民往还,长期寓居钱塘。元成宗大德十一年卒... 查看更多>>

方回的诗:

相关诗词:

戏刻真牧堂竹间 (xì kè zhēn mù táng zhú jiān)

朝代:宋    作者: 李彭

风微雨细花梢动,日落钟鸣雀语多。
未有池塘春草句,戏成户外竹枝歌。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

题四止庵 其四 (tí sì zhǐ ān qí sì)

朝代:宋    作者: 艾性夫

红楼艳歌舞,乐极还生哀。
欹枕看儿戏,好怀终日开。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

诞日戏作亦可以瑞鹧鸪歌之 (dàn rì xì zuò yì kě yǐ ruì zhè gū gē zhī)

朝代:宋    作者: 姜特立

梅山诞日簇觥筹,更挟娉婷共胜游。
此去只求闲富贵,人生须是老风流。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

杂曲歌辞 热戏乐 (zá qū gē cí rè xì yuè)

朝代:唐    作者: 张祜

热戏争心剧火烧,铜槌暗执不相饶。
上皇失喜宁王笑,百尺幢竿果动摇。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

戏向文刚生子 (xì xiàng wén gāng shēng zǐ)

朝代:宋    作者: 王庭珪

平生只欠掌中珠,天与此儿聊慰渠。
郎罢新来着彩服,要令啼戏觅银鱼。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

相和歌辞 雀台怨 (xiāng hé gē cí què tái yuàn)

朝代:唐    作者: 马戴

魏宫歌舞地,蝶戏鸟还鸣。
玉座人难到,铜台雨滴平。
西陵树不见,漳浦草空生。
万恨尽埋此,徒悬千载名。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

相和歌辞 短歌行 (xiāng hé gē cí duǎn gē xíng)

朝代:唐    作者: 王建

人初生,日初出。
上山迟,下山疾。
百年三万六千朝,夜里分将强半日。
有歌有舞间早为,昨日健於今日时。
人家见生男女好,不知男女催人老。
短歌行,无乐声。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

戏事 (xì shì)

朝代:宋    作者: 朱翌

相逢多戏事,聊以度长年。
间出诗联句,时因酒合钱。
歌狂无所择,棋胜亦欣然。
龌龊好苛礼,逡巡不敢前。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

题钱舜举写生五首 戏婴图 (tí qián shùn jǔ xiě shēng wǔ shǒu xì yīng tú)

朝代:宋    作者: 陈深

秘矣宫中戏,人间那得窥。
开图付一笑,能不类儿嬉。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

杂曲歌辞 踏歌词 二 (zá qū gē cí tà gē cí èr)

朝代:唐    作者: 张说

帝宫三五戏春台,行雨流风莫妒来。
西域灯轮千影合,东华金阙万重开。

仄平仄仄平○仄,仄仄仄仄仄仄仄。
仄仄仄仄仄平平,○仄仄仄仄仄平。
平平仄平○仄仄,仄仄仄仄平○仄。
平仄仄平平仄平,平仄平仄仄仄平。
○仄平平仄仄仄,仄○平平仄仄仄。
平○平平仄仄仄,平仄仄仄○仄仄。
平平仄仄仄仄○,仄○平平仄平○。
仄平仄仄平平仄,仄仄平仄平平平。
仄仄仄仄仄仄○,平仄仄平仄平平。
仄仄平平仄仄仄,仄仄平平仄平仄。
平平平仄仄平平,仄平平仄平仄仄。
仄仄平平平,仄平仄仄仄。
仄平仄仄仄,平仄仄仄仄。
仄○仄平仄仄仄平平,○仄平平仄,仄○仄平仄。

咏物 抒情