yuè wèn shùn yǔ
越问 舜禹 🔈
帝舜生於姚丘兮,地近夷而居东。
母握登感天瑞兮,漾祥光於大虹。
历山其所耕稼兮,陶渔皆有遗迹。
二女降於妫汭兮,百官备而景从。
大禹巡於鬴山兮,会羣臣而计功。
执玉帛者万国兮,戮後至之防风。
托菲饮以名泉兮,凿了溪而宅土。
发金简於石匮兮,藏秘图於山中。
望邑名夫虞姚兮,山灵护夫禹穴。
俨庙貌於千古兮,遗化被於无穷。
繄帝王之所在兮,宜风俗之近古。
习孝悌与勤俭兮,亦好逊而上忠。
客曰於戏大哉兮,又何可以比隆。
然有为者亦若是兮,岂无与舜禹之事同。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
- 收藏
- 做笔记
译文:
帝舜诞生在姚丘附近,地处夷族之地,居于东方。他的母亲手握着登上天空的祥瑞,祥光映照在大虹之上。历山是他耕作的地方,陶渔也在这里留下了他们的痕迹。他的两位女儿嫁到了妫汭,百官们齐聚,景象隆重。
大禹巡视在鬴山,与群臣们商议伐功业绩。手执玉帛的使者来自万国,后代子孙纷至沓来,防风立威。他利用菲饮命名泉水,开凿溪流安家定土。在石匮中发现金简,山中藏有秘图。眺望邑名,怀念虞舜、尧、姚三位帝王,山灵守护着禹的陵墓。庄严的宫庙形象流传千古,遗化永远流传无穷。
这是帝王的故事,应当传承古风。培养孝悌、勤俭的美德,也要学习谦逊,为忠君事上进取。有人说这是戏谑之词,大有可比之处,又何尝不能与舜禹的事业相比呢?
总结:
本诗以叙事形式讴歌了帝舜的伟业,描述了他的生平事迹、治理之道以及对后人的影响。诗人强调了帝舜的仁德、智慧以及对风俗美德的倡导,认为后人应效法舜禹,传承古风,培养美德,为国家社稷尽忠职守。诗篇流畅婉转,通过描写帝舜的事迹,表达了诗人对古代伟人的景仰和对美好价值观的追求。
孙因的诗:
相关诗词:
越问 驻跸 (yuè wèn zhù bì)
维六飞之南渡兮,潢涛江以东历。
後舜禹三千年兮,履舜禹之遗迹。
驻翠跸以弥年兮,因改元而颁诏。
爰陞州而为府兮,冠绍兴之大号。
举大享之上仪兮,即行阙而蒇祀。
视总章与重屋兮,亦庶几其遗意。
登堂而望稽岭兮,怀克勤之令德。
留建炎之御制兮,彰复古之素志。
采上虞之囊封兮,终然法乎舜禅。
山鬰葱以蜿蜒兮,锺禹陵之佳气。
御香四时来下兮,道冠盖以相望。
拱觚棱於云阙兮,俨威顔而天咫。
繄百年之父老兮,及亲逢乎盛事。
想天民之视阜兮,与虞夏而同治。
客曰幸游舜禹之邦兮,复逢舜禹之君。
然傥无舜禹之臣兮,孰能牧舜禹之民。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
历代传授歌 (lì dài chuán shòu gē)
伏羲神农黄帝氏,名曰三皇居上世。
少昊颛顼及高辛,唐虞尧舜为五帝。
夏商周兮曰三代,三王禹汤文武是。
尧舜传官禹传家,天与人与非私畀。
夏禹一传启以贤,少康兴夏灭猿
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
先天易吟三十首 其二 (xiān tiān yì yín sān shí shǒu qí èr)
舜禹昔禅位,曾将易问蓍。
即知重八卦,已自伏羲时。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
畴依 其五 (chóu yī qí wǔ)
昔在帝尧,咨舜一语。
允执厥中,舜亦命禹。
危微精一,义复兼举。
三圣授受,独盛前古。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
大禹祠 (dà yǔ cí)
力平水土势回天,功业三千五百年。
四海九州皆禹迹,独留陵寝越山边。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
忆越州 其二 (yì yuè zhōu qí èr)
越上湖山何绝奇,昔闻寻胜宁遐遗。
烟波无忆旧吟醉,方是致君尧舜时。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
禹穴 (yǔ xué)
好古贪奇司马迁,胸中史记越山川。
如今禹穴无寻处,洞锁阳明石一拳。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
敬酬微公见寄二首 二 (jìng chóu wēi gōng jiàn jì èr shǒu èr)
越江千里镜,越岭四时雪。
中有逍遥人,夜深观水月。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
别方槐庭山人二首 其一 (bié fāng huái tíng shān rén èr shǒu qí yī)
半生书剑孤心老,万里山川两眼醒。
空向西陵问佳气,舜田禹穴草青青。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。
句 其六 (jù qí liù)
封濬九州尧舜禹,典刑万世契夔龙。
仄仄平平平平平,仄仄平平平平。
仄仄平仄平仄平,仄平平平仄○。
仄平○仄平仄平,平平平仄○仄。
仄仄○平平仄平,仄平仄平仄○。
仄仄平平仄平平,仄平平平仄平。
仄仄仄仄仄仄平,仄仄仄平○平。
仄○仄仄平平平,仄○平平仄仄。
仄平仄平仄仄平,○仄平平平○。
仄仄平平平平平,平平仄平仄仄。
仄仄仄平平仄平,○仄仄平平平。
平仄○平仄仄平,平平仄平仄仄。
仄仄仄仄平仄平,仄仄仄平仄平。
仄仄平仄仄平平,仄平仄仄仄平。
平仄平仄仄仄仄平,仄平仄仄仄平仄平。