cì yùn zhāng tài bó fāng dé yú suǒ yí èr chéng xiān shēng jí biàn èr chéng xì shào zǐ yǔ
次韵张太博方得余所遗二程先生集辨二程戏邵子语 🔈

朝代:宋 (sòng)    作者: 许应龙 (xǔ yìng lóng)

文字未科斗,图书未龟龙。
灿然天地间,此理触处逢。
是谓象之祖,而为数之宗。
昊羲古神圣,先得人所同。
文因而繇之,旦出亦并雄。
讫于我孔圣,天命滋益恭。
浑然一理贯,密察而从容。
辞变于象占,四者固所崇。
推时以知变,象占在其中。
荒荒秦汉後,学者昧所从。
不以灾异会,则以虚无通。
天开周氏子,易道乃复东。
动静静复动,终始始而终。
上承千年绪,下起百世风。
同时有邵子,讲道于伊嵩。
天地之运化,阴阳之无穷。
即物验消长,先机知吉凶。
邵子极道数,独立几无戎。
二程阐周孔,为时开蒙蒙。
其归则一耳,昧者结忡忡。
学之将奈何,矧余倍颛蒙。
要知羲皇心,须踏周孔踪。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

wén zì wèi kē dòu , tú shū wèi guī lóng 。
càn rán tiān dì jiān , cǐ lǐ chù chù féng 。
shì wèi xiàng zhī zǔ , ér wéi shù zhī zōng 。
hào xī gǔ shén shèng , xiān dé rén suǒ tóng 。
wén yīn ér yáo zhī , dàn chū yì bìng xióng 。
qì yú wǒ kǒng shèng , tiān mìng zī yì gōng 。
hún rán yī lǐ guàn , mì chá ér cóng róng 。
cí biàn yú xiàng zhàn , sì zhě gù suǒ chóng 。
tuī shí yǐ zhī biàn , xiàng zhàn zài qí zhōng 。
huāng huāng qín hàn hòu , xué zhě mèi suǒ cóng 。
bù yǐ zāi yì huì , zé yǐ xū wú tōng 。
tiān kāi zhōu shì zǐ , yì dào nǎi fù dōng 。
dòng jìng jìng fù dòng , zhōng shǐ shǐ ér zhōng 。
shàng chéng qiān nián xù , xià qǐ bǎi shì fēng 。
tóng shí yǒu shào zǐ , jiǎng dào yú yī sōng 。
tiān dì zhī yùn huà , yīn yáng zhī wú qióng 。
jí wù yàn xiāo zhǎng , xiān jī zhī jí xiōng 。
shào zǐ jí dào shù , dú lì jǐ wú róng 。
èr chéng chǎn zhōu kǒng , wèi shí kāi méng méng 。
qí guī zé yī ěr , mèi zhě jié chōng chōng 。
xué zhī jiāng nài hé , shěn yú bèi zhuān méng 。
yào zhī xī huáng xīn , xū tà zhōu kǒng zōng 。

动物

  • 收藏
  • 笔记
  • 收藏
  • 做笔记
🐒
译文上移👆 复位🐬 附到原文右边💸 译文下移👇
🔈

译文:

文中所述为《易经》中的经文,以下是将古文翻译成现代白话文,并对全诗进行总结:
文字还未划分成卜筮的标志,图书也没有龟龙典籍。光彩耀眼地存在于天地之间,这个道理在接触的地方都能感受到。这就是象的起源,也是数的基础。昊天帝神至高无上,最先领悟了人类共同认同的道理。随后有了文的推演和繇的引申,一旦呈现出来也同样显得崇高。直到我们的孔圣,天命使他的智慧更加尊崇。像一条贯穿的理念,深入研究而显得从容。辞典变换与象占相结合,这四者都是受人尊崇的。通过推测时势来了解变化,其中蕴藏了象占的智慧。经过秦汉之乱,后来的学者迷失了正确的来源。不是通过灾异来推测,而是通过虚无来通达。周氏的子孙开启了天命,易道再次传回东方。动与静的变化相互交融,始与终不断循环。延续千年的传承,影响百世的风气。同时有邵子,他在伊嵩山上讲授道理。阐述了天地之运转,阴阳之变化无穷。通过观察事物的消长,可以预知先机的吉凶。邵子深入探讨了道数,独立而不受干扰。程颐和程颢解释了周孔的思想,为时代的开拓扫清迷雾。它们的归宿是一个,不理解的人则陷入迷惑。要学习这些道理又该怎么做呢?尤其是我,远远超越了颛顼和黄帝。如果想要理解帝王羲皇的心意,就需要跟随周孔的足迹去探索。
总结:这首诗歌描述了《易经》的基本思想,强调了象数变化的重要性,以及孔子和后来的学者对这一思想的传承和发展。诗中表现出对天命、阴阳、道数等深刻哲学概念的探讨,以及对古代智慧传承的珍视和呼唤。

注:翻译、赏析非标准答案,仅用作辅助理解。

本文作者许应龙介绍:🔈

许应龙(一一六九~一二四九),字恭甫,闽县(今福建福州)人。宁宗嘉定元年(一二○八)进士,授婺源尉,寻知婺源县(明弘治《徽州府志》卷四)。三年,爲汀州教授(明嘉靖《汀州府志》卷一一),浙东宣抚司掾。十年,召爲主管户部架阁文字,累迁国子丞,宗学博士。理宗宝庆二年(一二二六),除秘书郎兼权尚右郎官。三年,迁着作佐郎。绍定二年(一二二九),出知潮州。端平初,召爲礼部郎官,累迁试吏部侍郎,侍读。嘉熙元年(一二三七),爲中书舍人,给事中。三年,同签枢密院事(《宋史》卷二一四)。淳佑五年(一二四五),知婺州(清康熙《金华府志》卷一一)。九年卒(《宋史》卷四三),年八十一。着作未见着录,清四库馆臣据《永乐大... 查看更多>>

许应龙的诗:

相关诗词:

次韵张太博得余所遗二程先生集辩二程戏邵子语 (cì yùn zhāng tài bó dé yú suǒ yí èr chéng xiān shēng jí biàn èr chéng xì shào zǐ yǔ)

朝代:宋    作者: 魏了翁

文字未科斗,图书未龟龙。
粲然天地间,此理触处逢。
是谓象之祖,而为数之宗。
昊牺古神圣,先得人所同。
文因而繇之,旦出亦并雄。
讫于我孔圣,天命滋益恭。
浑然一理贯,密察而从容。
辞变与象占,四者固所崇。
推辞以知变,象占在其中。
荒荒秦汉後,学者昧所从。
不以灾异会,则以虚无通。
天开周程子,易道乃复东。
动静静复动,终始始而终。
上承千年绪,下起百世风。
同时有邵子,讲道于伊嵩。
天地之运化,阴阳之无穷。
即物验消长,先几知吉凶。
邵子极道数,独立几无戎。
二程自周孔,为时开梦梦。
其归则一耳,昧者结忡忡。
学之将柰何,矧余倍颛蒙。
要知羲皇心,须踏周孔踪。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

动物

次韵子由赠吴子野先生二绝句 其二 (cì yùn zǐ yóu zèng wú zǐ yě xiān shēng èr jué jù qí èr)

朝代:宋    作者: 苏轼

江令苍苔围故宅,谢家语燕集华堂。
先生笑说江南事,只有青山绕建康。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

次东坡先生韵 其五 (cì dōng pō xiān shēng yùn qí wǔ)

朝代:宋    作者: 张孝祥

朝发方良矶,莫宿白水湾。
宽作一月程,须见江南山。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

次韵程天游叙旧 (cì yùn chéng tiān yóu xù jiù)

朝代:宋    作者: 葛立方

太学虀盐怆语离,半周甲子定何之。
霜空过雁我宴坐,云路看鸿君赋诗。
鄙吝政忧陈仲举,谈谐喜值庾元规。
东邻更有程居士,鼎足论文妙一时。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

白羊同行五六登无尽墓入义方传庆寺读锺离公所书两句赠八琼张子高碑及吕公来访事程教有诗次其韵 其二 (bái yáng tóng háng wǔ liù dēng wú jìn mù rù yì fāng chuán qìng sì dú zhōng lí gōng suǒ shū liǎng jù zèng bā qióng zhāng zǐ gāo bēi jí lǚ gōng lái fǎng shì chéng jiào yǒu shī cì qí yùn qí èr)

朝代:宋    作者: 洪咨夔

墓前苍干直能奇,勾引先生读断碑。
见说嘉禾曾有颂,平生行止不须疑。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

次东坡先生韵 其六 (cì dōng pō xiān shēng yùn qí liù)

朝代:宋    作者: 张孝祥

我程可默数,中秋过江池。
趁得江南米,新舂玉满箕。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

中书程先生委校勘春秋分纪大参李雁湖文集因元夕戏成一绝 (zhōng shū chéng xiān shēng wěi jiào kān chūn qiū fēn jì dà cān lǐ yàn hú wén jí yīn yuán xī xì chéng yī jué)

朝代:宋    作者: 曾由基

雪柳梢头閙玉梅,万家灯火月楼台。
校雠幸不开天上,省得扶藜太乙来。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

胡少明两书索二程先生画像寄小诗二首 其二 (hú shǎo míng liǎng shū suǒ èr chéng xiān shēng huà xiàng jì xiǎo shī èr shǒu qí èr)

朝代:宋    作者: 陈长方

牛首蒙倛两误传,与人同处最难言。
孟轲出语不惊坐,熟复方能知委源。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

次韵胡仲方因杨伯子见寄 其一 (cì yùn hú zhòng fāng yīn yáng bǎi zǐ jiàn jì qí yī)

朝代:宋    作者: 朱继芳

此去庐陵定几程,向来筇杖未经行。
悬知征棹云边集,大有吟情雪里生。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。

次韵张顺之春日杂诗 其三 (cì yùn zhāng shùn zhī chūn rì zá shī qí sān)

朝代:宋    作者: 程洵

闲斋人静日方中,想见先生睡思浓。
只麽赏情殊有味,趁衙杂沓任黄蜂。

平仄仄平仄,平平仄平平。
仄平平仄○,仄仄仄仄平。
仄仄仄平仄,平平仄平平。
仄平仄平仄,平仄平仄平。
平平平○平,仄仄仄○平。
仄平仄仄仄,平仄平仄平。
平平仄仄仄,仄仄平○平。
平仄平仄○,仄仄仄仄平。
平平仄平仄,仄○仄○○。
平平平仄仄,仄仄仄仄○。
仄仄平仄仄,仄仄平平平。
平平平仄仄,仄仄仄仄平。
仄仄仄仄仄,平仄仄平平。
仄平平平仄,仄仄仄仄平。
平平仄仄仄,仄仄平平平。
平仄平仄仄,平平平平平。
仄仄仄平○,平平平仄平。
仄仄仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平平平仄,平平平平平。
○平仄仄仄,仄仄仄平平。
仄平○仄平,?平仄平平。
仄平平平平,平仄平仄平。