生[shēng] 死[sǐ] 歌[gē] 诀[jué] 二[èr]
朝代:唐
[táng]
作者: 杜光庭 [dù guāng tíng]
脉[mài] 分[fēn] 虚[xū] 实[shí] 为[wèi] 君[jūn] 说[shuō] ,
弦[xián] 数[shù] 沉[chén] 被[bèi] 幷[bìng] 冷[lěng] 热[rè] 。
关[guān] 前[qián] 阳[yáng] 脉[mài] 数[shù] 弦[xián] 浮[fú] ,
关[guān] 後[hòu] 阴[yīn] 沉[chén] 迟[chí] 细[xì] 脉[mài] 。
浮[fú] 弦[xián] 而[ér] 数[shù] 热[rè] 兼[jiān] 风[fēng] ,
沉[chén] 细[xì] 为[wèi] 寒[hán] 气[qì] 上[shàng] 攻[gōng] 。
阳[yáng] 浮[fú] 为[wèi] 表[biǎo] 阴[yīn] 沉[chén] 里[lǐ] ,
尺[chǐ] 寸[cùn] 关[guān] 中[zhōng] 看[kàn] 子[zǐ] 细[xì] 。
学[xué] 者[zhě] 要[yào] 知[zhī] 生[shēng] 死[sǐ] 期[qī] ,
九[jiǔ] 恠[guài] 脉[mài] 中[zhōng] 定[dìng] 凶[xiōng] 吉[jí] 。
结[jié] 促[cù] 牢[láo] 代[dài] 四[sì] 脉[mài] 者[zhě] ,
可[kě] 取[qǔ] 死[sǐ] 生[shēng] 期[qī] 岁[suì] 月[yuè] 。
假[jiǎ] 令[lìng] 四[sì] 十[shí] 动[dòng] 一[yī] 止[zhǐ] ,
一[yī] 脏[zāng] 无[wú] 炁[qì] 死[sǐ] 之[zhī] 义[yì] 。
三[sān] 十[shí] 动[dòng] 中[zhōng] 一[yī] 止[zhǐ] 时[shí] ,
三[sān] 岁[suì] 二[èr] 脏[zāng] 死[sǐ] 无[wú] 炁[qì] 。
脉[mài] 来[lái] 十[shí] 动[dòng] 一[yī] 止[zhǐ] 之[zhī] ,
一[yī] 岁[suì] 死[sǐ] 期[qī] 堪[kān] 下[xià] 泪[lèi] 。
若[ruò] 还[huán] 十[shí] 动[dòng] 不[bù] 满[mǎn] 者[zhě] ,
动[dòng] 胖[pàng] 炁[qì] 衰[shuāi] 人[rén] 不[bù] 起[qǐ] 。
须[xū] 当[dāng] 以[yǐ] 日[rì] 定[dìng] 死[sǐ] 期[qī] ,
盖[gài] 为[wèi] 动[dòng] 中[zhōng] 不[bù] 应[yìng] 指[zhǐ] 。
三[sān] 元[yuán] 正[zhèng] 气[qì] 难[nán] 拘[jū] 束[shù] ,
魂[hún] 魄[pò] 冥[míng] 冥[míng] 随[suí] 风[fēng] 去[qù] 。
一[yī] 呼[hū] 三[sān] 寸[cùn] 阳[yáng] 炁[qì] 出[chū] ,
一[yī] 吸[xī] 复[fù] 然[rán] 阴[yīn] 炁[qì] 入[rù] 。
阴[yīn] 阳[yáng] 呼[hū] 吸[xī] 定[dìng] 息[xī] 匀[yún] ,
来[lái] 往[wǎng] 升[shēng] 降[jiàng] 中[zhōng] 不[bù] 息[xī] 。
肝[gān] 脉[mài] 达[dá] 而[ér] 风[fēng] 炁[qì] 生[shēng] ,
肾[shèn] 水[shuǐ] 下[xià] 而[ér] 雨[yǔ] 滋[zī] 湿[shī] 。
肺[fèi] 炁[qì] 清[qīng] 汽[qì] 上[shàng] 属[shǔ] 天[tiān] ,
地[dì] 炁[qì] 浊[zhuó] 而[ér] 通[tōng] 其[qí] 嗌[ài] 。
脾[pí] 司[sī] 出[chū] 纳[nà] 象[xiàng] 谷[gǔ] 空[kōng] ,
雷[léi] 动[dòng] 於[wū] 心[xīn] 声[shēng] 霹[pī] 雳[lì] 。
水[shuǐ] 谷[gǔ] 包[bāo] 容[róng] 肠[cháng] 胃[wèi] 间[jiān] ,
六[liù] 经[jīng] 为[wèi] 川[chuān] 流[liú] 不[bù] 息[xī] 。
阳[yáng] 为[wèi] 形[xíng] 表[biǎo] 血[xuè] 为[wèi] 阴[yīn] ,
精[jīng] 气[qì] 为[wèi] 荣[róng] 悍[hàn] 为[wèi] 卫[wèi] 。
络[luò] 有[yǒu] 十[shí] 五[wǔ] 经[jīng] 十[shí] 二[èr] ,
上[shàng] 应[yìng] 周[zhōu] 天[tiān] 下[xià] 临[lín] 地[dì] 。
水[shuǐ] 漏[lòu] 百[bǎi] 刻[kè] 运[yùn] 流[liú] 行[xíng] ,
与[yǔ] 周[zhōu] 天[tiān] 度[dù] 为[wèi] 纲[gāng] 纪[jì] 。
手[shǒu] 足[zú] 阳[yáng] 明[míng] 江[jiāng] 海[hǎi] 水[shuǐ] ,
天[tiān] 蝎[xiē] 金[jīn] 牛[niú] 幷[bìng] 豫[yù] 冀[jì] 。
太[tài] 阳[yáng] 手[shǒu] 足[zú] 合[hé] 清[qīng] 淮[huái] ,
天[tiān] 秤[chèng] 白[bái] 羊[yáng] 充[chōng] 淮[huái] 里[lǐ] 。
阴[yīn] 阳[yáng] 人[rén] 马[mǎ] 对[duì] 寅[yín] 申[shēn] ,
燕[yàn] 益[yì] 渭[wèi] 漯[luò] 水[shuǐ] 气[qì] 深[shēn] 。
太[tài] 阴[yīn] 巨[jù] 蟹[xiè] 幷[bìng] 磨[mó] 蝎[xiē] ,
丑[chǒu] 未[wèi] 湖[hú] 河[hé] 水[shuǐ] 难[nán] 竭[jié] 。
宝[bǎo] 瓶[píng] 狮[shī] 子[zǐ] 对[duì] 周[zhōu] 齐[qí] ,
汝[rǔ] 水[shuǐ] 三[sān] 河[hé] 合[hé] 应[yìng] 之[zhī] 。
巳[sì] 上[shàng] 楚[chǔ] 宫[gōng] 属[shǔ] 双[shuāng] 女[nǚ] ,
亥[hài] 上[shàng] 双[shuāng] 鱼[yú] 时[shí] 掉[diào] 尾[wěi] 。
十[shí] 二[èr] 脉[mài] 中[zhōng] 合[hé] 经[jīng] 水[shuǐ] ,
内[nèi] 外[wài] 相[xiàng] 输[shū] 为[wèi] 表[biǎo] 里[lǐ] 。
人[rén] 身[shēn] 血[xuè] 气[qì] 要[yào] 充[chōng] 盈[yíng] ,
六[liù] 脉[mài] 无[wú] 邪[xié] 无[wú] 病[bìng] 体[tǐ] 。
火[huǒ] 之[zhī] 精[jīng] 气[qì] 主[zhǔ] 生[shēng] 神[shén] ,
水[shuǐ] 气[qì] 充[chōng] 盈[yíng] 生[shēng] 志[zhì] 意[yì] 。
复[fù] 胗[zhēn] 濇[sè] 脉[mài] 何[hé] 部[bù] 中[zhōng] ,
败[bài] 血[xuè] 折[zhé] 精[jīng] 之[zhī] 脉[mài] 候[hòu] 。
唯[wéi] 有[yǒu] 三[sān] 秋[qiū] 乃[nǎi] 应[yìng] 时[shí] ,
余[yú] 月[yuè] 见[jiàn] 之[zhī] 皆[jiē] 恶[è] 候[hòu] 。
洪[hóng] 鈎[gōu] 夏[xià] 脉[mài] 居[jū] 寸[cùn] 口[kǒu] ,
堪[kān] 笑[xiào] 愚[yú] 夫[fū] 多[duō] 不[bù] 晓[xiǎo] 。
脉[mài] 若[ruò] 俱[jù] 洪[hóng] 不[bù] 带[dài] 鈎[gōu] ,
鈎[gōu] 不[bù] 外[wài] 汇[huì] 时[shí] 血[xuè] 常[cháng] 走[zǒu] 。
秋[qiū] 脉[mài] 微[wēi] 毛[máo] 若[ruò] 无[wú] 濇[sè] ,
病[bìng] 者[zhě] 多[duō] 应[yìng] 命[mìng] 单[dān] 得[dé] 。
设[shè] 然[rán] 肺[fèi] 部[bù] 胗[zhēn] 见[jiàn] 之[zhī] ,
濇[sè] 谓[wèi] 秋[qiū] 中[zhōng] 多[duō] 结[jié] 脉[mài] 。
严[yán] 冬[dōng] 尺[chǐ] 脉[mài] 要[yào] 弦[xián] 沉[chén] ,
肾[shèn] 部[bù] 无[wú] 邪[xié] 体[tǐ] 炁[qì] 清[qīng] 。
忽[hū] 然[rán] 弦[xián] 大[dà] 多[duō] 虚[xū] 候[hòu] ,
梦[mèng] 中[zhōng] 涉[shè] 水[shuǐ] 鬼[guǐ] 随[suí] 人[rén] 。
春[chūn] 怕[pà] 庚[gēng] 辛[xīn] 秋[qiū] 丙[bǐng] 丁[dīng] ,
微[wēi] 毛[máo] 洪[hóng] 数[shù] 病[bìng] 相[xiāng] 侵[qīn] 。
玉[yù] 函[hán] 歌[gē] 诀[jué] 最[zuì] 玄[xuán] 微[wēi] ,
俗[sú] 眼[yǎn] 庸[yōng] 人[rén] 难[nán] 探[tàn] 颐[yí] 。
若[ruò] 能[néng] 精[jīng] 向[xiàng] 义[yì] 中[zhōng] 求[qiú] ,
审[shěn] 察[chá] 元[yuán] 通[tōng] 神[shén] 可[kě] 比[bǐ] 。
。